پس از حاکمیت دوباره طالبان در 15 آگوست سال 2021 میلادی در افغانستان، جبهههای مخالف این گروه در داخل و خارج از این کشور شکل گرفتند و به فعالیتهای تبلیغی و عملیات نظامی علیه این گروه اقدام کردند.
به شمول سایر جبههها و گروههای مخالف حکومت سرپرست، در حال حاضر «جبهه مقاومت ملی»، «جبهه آزادی» و «شورای مقاومت ملی برای نجات افغانستان» که متشکل از رهبران احزاب سیاسی، چهرههای نظامی پیشین و افراد با نفوذ هستند در بیرون از کشور فعالیتهایشان را آغاز کردند.
«جبهه مقاومت ملی» و «جبهه آزادی» به رهبری احمد مسعود و محمد یاسین ضیا از بیرون از کشور مدیریت میشوند؛ اما فعالیتهای چریکی و نظامی علیه طالبان در افغانستان دارند و طی نزدیک به سه سال گذشته، دهها عملیات نظامی را علیه این گروه در بخشهایی از افغانستان به ویژه کابل و ولایتهای شمال و شمالشرقی کشور به راه انداخته و براساس ادعاهای این دو جبهه، تلفاتی را بر اعضای طالبان وارد کردهاند؛ ادعاهایی که هیچگاه از سوی طالبان تایید نمیشود.
با این حال به باور کارشناسان، اجرای این عملیاتها علیه طالبان و شکل گرفتن آن از کشورهای بیرونی، از سوی طالبان تهدیدی جدی تلقی میشود و برای مهار آن، سرپرستان وزارتخانههای دفاع و کشور و ریاست عمومی استخبارات این گروه تاکنون چندین نشست را با هدف آمادگی و دفع این حملهها برگزار کردهاند.
«جبهه مقاومت ملی» در اوایل تشکیل آن اعلام کرد: «تا زمان تشکیل یک حکومت مردمی، مبتنی بر قانون اساسی و متضمن مشارکت عادلانه و قانونمند همه اقوام در قدرت، در برابر گروه حاکم که در نتیجه یک توطئه خارجی و داخلی قدرت را به شکل نامشروع به دست گرفته و حاکمیت مبتنی بر ظلم و تبعیض نژادی را بنا نهاده، به جنگ مسلحانه ادامه خواهد داد و خواهان اعاده آزادی، عدالت، قانونیت و کرامت انسانی شهروندان افغانستان است.»
احمد مسعود، رهبر این جبهه پس از تشکیل «جبهه مقاومت ملی» در یک سخنرانی گفت که تشکیل این جبهه «مقاومت دوم» نیز گفته میشود.
مسعود تصریح کرد که این جبهه بر شالودهای از ارزشها، تفکر و ساختار «مقاومت اول» که توسط احمدشاه مسعود در مهرماه 1375 در برابر طالبان شکل گرفت، بنا یافته و اکنون نیز ساختار مقاومت دوباره احیا شده تا علیه این گروه بجنگد.
طلبان بارها ادعا کردهاند که جبهههای مخالفشان از سوی گروهها و کشورهای بیرونی حمایت مالی میشوند و تلاش دارند تا علیه این گروه جنگ به راه بیندازند؛ اما رهبری «جبهه مقاومت ملی» گفته که این جبهه و سایر جبهههای مخالف طالبان از سوی «مردم افغانستان» با هدف تحکیم آزادی و عدالت اجتماعی، حمایت میشوند نه از سوی کشورهای بیرونی.
احمد مسعود، رهبر «جبهه مقاومت ملی افغانستان» و یاسین ضیا، رییس «جبهه آزادی» و شماری دیگر از نظامیان پیشین در 25 فروردین 1403 در نشستی مجازی که با هدف یادبود یکسالگی جان باختن هفت تن از فرماندهان و اعضای این جبهه اشتراک و سخنرانی کردند، بر ادامه «مقاومت» ضد طالبان تاکید ورزیدند.
در جریان نشستهای دوحه و سایر نشستهایی که در داخل و خارج از افغانستان با هدف حمایت از طالبان برگزار شده هم شماری از احزاب سیاسی از جمله حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان، حزب جنبش ملی، جبهههای نظامی و نیز شماری از جنبشهای اعتراضی زنان در آستانه برگزاری سومین نشست دوحه که در آن، نمایندگانی از طالبان نیز حضور داشتند با صدور بیانیهای مشترک، تشکیل چنین نشستی بدون حضور نمایندگان مردم افغانستان را «امتیازدهی به طالبان» عنوان کردند.
«شورای عالی مقاومت ملی برای نجات افغانستان» متشکل از رهبران احزاب و جریانهای سیاسی است و در بیرون از کشور فعالیت دارد.
ذبیحالله مهدیار یکی از سخنگویان این شورا، در گفتوگویی ویژه با ایراف هدف از تشکیل این شورا را گذار از وضعیت کنونی افغانستان عنوان نموده و افزود که حکومت کنونی در نتیجه یک توطئه اطراف مشخص در نظام بینالملل، جهتهای مشخص در منطقه و خیانت تیم حاکم آن زمان در افغانستان، تحمیل شده است.
مهدیار افزود: «اولویت این شورا با توجه به شرایط جهانی و منطقهای، گذار مسالمتآمیز از خلا مشروعیت فعلی و احیای مردم سالاری و حاکمیت قانون در کشور است که در این زمینه شورا طرح جامع برون رفت از بحران و تحکیم صلح پایدار در کشور را ارائه کرده است.»
سخنگوی این شورا افزود که نسخهای از این طرح را با سازمان ملل متحد، قدرتهای بینالمللی، کشورهای منطقه و جهان نیز شریک ساختهاند و این طرح متمرکز بر آغاز مذاکرات با حضور تمام اطراف موثر با فرمت چندجانبه و با دستور کار ایجاد دولت انتقالی به هدف تدویر قانون اساسی جدید، به همهپرسی گذاشتن آن و برگزاری انتخابات به هدف تشکیل قوه مجریه و مقننه منتخب است.
سخنگوی «شورای عالی مقاومت ملی برای نجات افغانستان» در ادامه گفت: «پیام این شورا به منطقه این است که بازی ژئوپلیتیک هوشمندی که با تحمیل طالبان بر افغانستان راهاندازی شده است را جدی بگیرند. حفرههای امنیتی که با تمویل و تجهیز گروههای تروریستی مشخص در هماهنگی با طالبان برای منطقه ایجاد شده است، دیری نخواهد گذشت که آثار فاجعهبار آن بر همه هویدا خواهد شد.»
مهدیار از فعالیتهای «تیتیپی» و سایر گروههای تروریستی در هماهنگی با طالبان نیز هشدار داد و افزود که این استراتژی امنیت منطقه را به شدت، تهدید میکند.
به گفته مهدیار، این شورا از کشورهای منطقه میخواهد تا در قبال سرنوشت افغانستان و درد و رنجی که در نتیجه بازیهای استخباراتی بر آنها تحمیل شده، منفعل نباشند و برای گذار از وضعیت فاجعهبار فعلی، مردم افغانستان را در جهت تحکیم صلح پایدار و ایجاد نظام متشکل از اراده مردم، کمک کنند.
هرچند آمار دقیقی از تمام عملیاتهای نظامی جبهههای مخالف طالبان طی نزدیک به سه سال در افغانستان در دست نیست، اما گفته میشود که تاکنون صدها عملیات راه اندازی شده و در جریان این عملیاتها تلفات سنگینی بر طالبان وارد شده است.
گفته میشود که همزمان با نزدیک شدن پانزدهم آگوست و سومین سال تسلط دوباره طالبان در افغانستان، جبهههای مخالف این گروه بار دیگر در نشستی، موضع جدیشان را در زمینه ادامه مبارزه مسلحانه علیه این گروه را اعلام خواهند کرد؛ اما پرسشی که همچنان بیپاسخ خواهد ماند این است که آیا افغانستان بار دیگر صحنه نبردهای نیابتی قدرتهای خارجی میشود یا مردم این کشور برای رسیدن به آرامش و ثبات و صلح، از گفتگو و تعامل مؤثر و تغییرات مسالمتآمیز معنیدار حمایت میکنند.