به گزارش ایراف، حافظضیا احمد، معاون سخنگوی وزارت خارجه طالبان، روز پنجشنبه، ۴ مرداد، گفته است که امیرخان متقی و سفیر ترکمنستان درباره پروژه خط لوله تاپی و روابط دیپلماتیک گفتوگو کردهاند.
امیرخان متقی در این دیدار بیان کرده که کارهای فنی پروژه خط لوله تاپی به زودی در خاک افغانستان آغاز میشود.
در همین حال، ترکمنستان و پاکستان توافق کردند که با مشارکت افغانستان پروژه خط لوله تاپی را پیگیری کنند.
پروژه خط لوله تاپی یکی از پروژههای بزرگ منطقهای است که به کشورهای ترکمنستان، افغانستان، پاکستان و هند اجازه میدهد گاز طبیعی را انتقال بدهند.
طبق گزارشها چندی قبل دولتهای پاکستان و ترکمنستان توافق کردند تا پروژه خط لوله گاز تاپی را با مشارکت طالبان به سرعت پیش ببرند. این توافق در پی دیدار وزیر نفت پاکستان و وزیر خارجه ترکمنستان در اسلامآباد حاصل شده است.
این پروژه از سال ۱۹۹۰ مطرح شد اما به دلیل مشکلات امنیتی و چالشهای مالی تاکنون عملیاتی نشده است.
وزیر نفت پاکستان در مورد این پروژه گفته است: پروژه خط لوله تاپی هزینه انرژی را کاهش میدهد و میتواند رشد صنعتی، ایجاد شغل و توسعه اقتصادی را تقویت کند».
پروژه تاپی از «گالکینیش» دومین میدان گازی بزرگ جهان در آسیای مرکزی آغاز و به شهر فضیلکا هند در نزدیکی مرز این کشور با پاکستان ختم میشود.
در این میان افغانستان نیز سالانه از مالیات و حقالعبور انتقال این گاز از خاکش، میلیونها دلار عواید به دست خواهد آورد.
در حقیقت یکی از دلایل موافقت طالبان با این پروژه تامین منافع پاکستان است. البته ممکن است داعش و فعالیتهای آن به عنوان یک خطر، آینده این پروژه را تحت تاثیر قرار دهد. این طرح سرمایه زیادی را وارد افغانستان کرده و اشتغال زیادی را در این کشور ایجاد می کند که بی شک منافع آن به افغانستان بازمی گردد.
پروژه انتقال گاز از طریق خط لوله تاپی بنا به دلائل سیاسی، امنیتی، اقتصادی و فنی با مشکلات زیادی مواجه شده است و به رغم تحولات اخیر، چشم انداز روشنی برای تحقق آن دیده نمیشود.
زمان تکمیل احداث خط لوله تاپی تاکنون بارها به تعویق افتاده است. پس از برگزاری مراسم جشن سران چهار کشور تاپی در هرات در اسفند 1396 رسانههای اروپائی فاش ساختند که ادعای تکمیل احداث خط لوله تاپی در داخل قلمرو ترکمنستان دروغی بیش نبوده است و در زمان برگزاری جشن بلکه تا ماهها پس از آن، خط لوله مزبور در داخل ترکمنستان تکمیل نشده بود. فقدان منابع مالی لازم در ترکمنستان برای احداث خطوط لوله در این کشور از جمله علل تکمیل نشدن مسیر این خط لوله در ترکمنستان بوده است چنانکه فعلاً چشم انداز روشنی که تایید کننده انگیزه و علاقه ترکمنستان برای تامین مالی احداث خطوط لوله تاپی در افغانستان باشد (در چارچوب تعهدات ترکمنستان در موافقتنامه تاپی) دیده نمیشود. بطور کلی عمده چالشهای فراروی احداث خط لوله تاپی به دو نوع چالشهای سیاسی و فنی تقسیم میشود.
ویژگیهای توپوگرافیک برخی مسیرها در افغانستان و پاکستان سبب افزایش هزینه احداث خط لوله انتقال گاز خواهد شد. تامین مالی احداث خط لوله نیز از دیگر معضلات احداث این خط لوله مخصوصا در خارج از ترکمنستان بوده است.
مسئله دیگر در طرف پاکستانی پیچیدگیهای متعددی دارد و پروژه تاپی، در این شرایط توان این را ندارد که بر این مسائل غلبه کند و این کشور را پای کار مستقیم و صادقانه با طالبان بکشاند. عوامل موثر بر تصمیمگیری و برای اجرای خط لوله «تاپی» برای پاکستان نسبت به افغانستان متفاوت است و این پروژه برای پاکستان ارزش چندانی ندارد تا برای آن راهبردهای کلان خود را تغییر دهد.
پاکستان نگاه مثبتی به امتداد این پروژه به سوی هند ندارد و به دلیل تهدیداتی که از ناحیه آن احساس میکند، چندان مایل نیست در این زمینه با طالبان همکاری داشته باشد.
همه این مسائل باعث شده که پروژه تاپی سرعت لازم را نداشته باشد و به سرانجام لازم نرسد.