متاثر از این رویداد و همچنین با عطف به تحولات اجتماعی-سیاسی داخلی ایران، در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی، موج‌های مهاجرهراسانه و افغان‌ستیزانه‌ای با هدف ایجاد شکاف‌های اجتماعی در جامعه ایران و مهاجران و همچین ایجاد اختلاف میان ایران و افغانستان شکل گرفت که با شروع عملیات طوفان‌الاقصی به سردی و خاموشی گرایید. این روزها شاهد شکل‌گیری مجدد موج مهاجرهراسی در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی هستیم.
ایراف در گفتگوی اختصاصی با علیرضا کمیلی، دبیر اتحادیه امت واحد و فعال اجتماعی-رسانه‌ای، کالبدشکافی و تحلیل زمینه‌ها، ریشه‌ها و پیامدهای این موج، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.
کمیلی، در آغاز گفتگو به تحلیل و بررسی سه طیف موج مهاجرهراسی و افغان‌هراسی پرداخت. از نظر او در سطح ظاهری و آنچه که در فضاهای مجازی و شبکه‌های اجتماعی در این زمینه روی می‌دهد جریانات مهاجرهراسانه و افغانی‌ستیزانه، مربوط به دو دسته مختلف طیف غرب‌گرایان و طیفی که برای‌شان نگرانی‌های دروغین صورت گرفته، مهاجرهراسی جولان پیدا می‌کند: «ما چند دسته جریان مهاجرستیز داریم؛ یک دسته کسانی هستند که نگاه‌های غرب‌زده دارند و در طیف‌های سیاسی متناسب با آنها قرار می‌گیرند که نوعی نگاه‌های تحقیرآمیز نیز به مهاجران دارند. یک دسته هم کسانی هستند که در این موضوع، برای‌شان نگرانی‌های دروغینی توسط موج مهاجرهراسی ایجاد شده است که حتی در بدنه‌های مذهبی مردم ایران نیز پیدا می‌شوند، مثلا به آنها گفته شده که طالبان افرادی را داخل ایران می‌فرستند و می‌خواهند مذهب ایران را عوض کنند.»
کمیلی ریشه جریان مهاجرهراسانه و افغان‌ستیزانه را مربوط به گروهی دانست که از خروج آمریکا از افغانستان متحمل ضرر شده‌اند، دانست که با موج مهاجرهراسی به دنبال ایجاد درگیری میان ایران و افغانستان هستند، او در تحلیل این طیف چنین اظهار داشت: «یک دسته دیگری که به نظر من، گروه اصلی این موج‌‌اندازی‌ها محسوب می‌شوند، کسانی هستند که از خروج آمریکا از افغانستان ضرر کرده‌اند و می‌خواهند به هر طریقی که شده بین ایران و افغانستان، درگیری ایجاد بکنند؛ موضوع آب نشد، موضوع مرز نشد و حالا موضوع مهاجرین.»
کمیلی ایجاد هرگونه اختلاف و درگیری میان ایران و افغانستان متاثر از جريانات مهاجرهراسی را در راستای منافع آمریکا دانست و گفت: «ایجاد این درگیری‌ها به نفع آمریکاست. بر این باورم این جریانات بخواهند یا نخواهند، بدانند یا ندانند؛ جاهلانه ابزار دست آمریکایی‌ها هستند آن هم در دوره‌ای که جبهه مقاومت، صدمات سنگینی به آمریکا و رژیم صهیونیستی در منطقه زده است، می‌خواهند به نحوی ما را با آن مشغول کنند. اگر خاطرتان باشد این موج و جریان مهاجرهراسی قبل از عملیات طوفان‌الاقصی نیز به شدّت بالا گرفته بود. این جریان مملو از دروغ و دروغ‌پردازی است که برای تحریک افکار عمومی از این دروغ‌ها استفاده می‌شود.»
کمیلی در بخش دیگر گفتگو در تحلیل اینکه جریانات مهاجرهراسانه و افغانی‌ستیزانه، اغلب از فیلم‌های قدیمی و سوژه‌های تکراری و انحرافی و دروغینی که به نام جرایم و اقدامات مهاجران افغانستانی پخش و انتشار می‌یابد، به خاطر ضربه‌زدن به تعامل و زیست مسالمت‌آمیز مهاجران و ایرانیان دانست و اظهارداشت: «علت استفاده از این سوژه‌ها، شایعات و دروغ‌پردازی‌ها این است که در جامعه میان مهاجرین و جامعه ایرانی، در تهران، مشهد، اصفهان، قم و سایر مناطق مهاجرنشین، تعامل و هم‌زیستی مسالمت‌آمیز وجود دارد و مردم با هم زندگی می‌کنند و درک درونی مردم اینقدر سیاه که این جریانات مهاجرهراسی تصویر می‌کنند، نیست. اتفاقا خیلی از جاها روابط برادرانه و مثبتی وجود دارد، تعاملات اقتصادی وجود دارد؛ ولی این جریانات از این ابزارها برای ایجاد هراس استفاده می‌کنند و با دروغ و شایعه‌افکنی می‌توانند این فضا را ایجاد کنند. یا اینکه یک حادثه‌ای که اتفاق افتاده را بزرگ‌نمایی کنند. مثلا یک جُرمی اتفاق افتاده است، که ممکن است اتفاق بیفتد؛ که یک در هزار است و آن را بزرگ‌نمایی می‌کنند که این از انصاف هم خارج است.»
این فعال اجتماعی-رسانه‌ای هدف جریانات مهاجرهراسانه را برهم‌زدن امنیت، ایجاد ناامنی در مرزهای شرقی و ایجاد درگیری میان مهاجرین و ایرانی‌ها دانست و درباره راهکار مقابله با این جریانات گفت: «مهم‌ترین کار از نظر من این است که نخبگان ساکت ننشینند و در چند لایه و در مسیر تبیین گام بردارند.»
کمیلی یکی از وظایف نخبگان را اطلاع‌رسانی و تبیین شایعات و دروغ‌پردازی‌های موج‌های مهاجرهراسانه و افغانی‌ستیزانه دانست و گفت: «اولین کار نخبگان در این موضوع این است که اصل این ماجراها اطلاع‌رسانی شود. من تا این شایعه را شنیدم که ۱۴ نیروی انتظامی در هشتگرد، توسط مهاجرین افغانستانی کشته شدند و این شایعه را در چند کانال پر بازدید هم منتشر کرده بودند و از اول هم معلوم بود که این خبر دروغ است، از نیروی انتظامی پیگیری کردیم و معلوم شد که خبر دروغ است و گفتیم تکذیبیه بدهید. با این اشائه دروغ‌پردازی‌ها باید برخورد قضایی شود.»
در راستای مقابله با جریانات مهاجرهراسی اقدام و وظیفه دیگری که از نظر کمیلی متوجه نخبگان می‌باشد، تبیین مساله حضور مهاجران در ایران است: «در قبال مسائل امنیتی-اجتماعی-اقتصادی حضور مهاجرین حرف‌هایی زده می‌شود. برای اصلاح این تصویر که مهاجرین در ایران، صرفا هزینه هستند، باید مزایای حضور مهاجرین هم توسط نخبگان و مراکز فکری و رسانه‌ای تبیین شود و در این راستا خدمات مختلفی که مهاجرین به ایران و ایرانی‌ها ارائه می‌دهند هم باید تبیین شود.»
کمیلی در پایان گفتگو با اشاره به انتشار برخی از اخبار و شایعات دروغین توسط رسانه‌های اصلاح‌طلب درباره مهاجران، دو اقدام مهم را متوجه دولت چهاردهم دانست و افزود: «از آنجایی که متاسفانه برخی از رسانه‌های اصلاح‌طلب آتش‌بیار این درگیری‌ها و فضاسازی‌ها هستند، انتظار این است که در دولت آقای پزشکیان با این دسته از رسانه‌هایی که دروغ‌پراکنی می‌کنند، حتما برخورد شود؛ و در راستای سامان‌دهی گام بردارند. سامان‌دهی مهاجرین امری است که مطالبه همه است چرا که می‌تواند موجب استیفای حقوق شود.»
