به گزارش ایراف، ضیامل(Ziamal) عارف در این یادداشت نگاشته است، در سال‌های اخیر، پاکستان با تجدید حیات تروریسم و افراط گرایی دست و پنجه نرم کرده است که تهدیدات مهمی برای امنیت و ثبات ملی این کشور به شمار می رود. در پاسخ، دولت پاکستان عملیات نظامی جدیدی به نام عزم استحکام (تصمیم برای ثبات) را با هدف از بین بردن شبکه های تروریستی و تحت فشار قرار دادن رژیم طالبان در افغانستان برای توقف حمایت خود از ستیزه جویان اسلامی آغاز کرده است. این ابتکار جامع، اقدام نظامی جنبشی را با تلاش‌های دیپلماتیک ترکیب می‌کند، اما سؤالات متعددی را در مورد اثربخشی بالقوه و تأثیر بلندمدت آن ایجاد می‌کند.
هدف اصلی عزم استحکام از بین بردن شبکه‌های تروریستی در داخل مرزهای پاکستان با تمرکز بر گروه‌هایی است که در 18 ماه گذشته فعالیت‌های خود را تشدید کرده‌اند. مؤلفه این اقدام شامل عملیات نظامی است که مخفیگاه ها و زیرساخت‌های تروریست‌ها با هدف ایجاد اختلال در عملیات و خنثی کردن رهبری آنها را هدف قرار می‌دهد. همزمان، مؤلفه دیپلماتیک به دنبال اعمال فشار بر رژیم طالبان در افغانستان است و از آن می‌خواهد که از ارائه پناهگاه و حمایت از گروه‌های شبه نظامی خودداری کند.
در همین رابطه، شهباز شریف، نخست وزیر بر ضرورت این عملیات تاکید کرده و از افزایش حوادث خشونت آمیز به عنوان کاتالیزور اقدام قاطع یاد کرده است. طی یک سال و نیم گذشته، پاکستان شاهد یک سری حملات پرمخاطب از جمله بمب گذاری و ترور بوده است که نه تنها جان افراد زیادی را گرفت، بلکه اعتماد عمومی به توانایی دولت برای تضمین امنیت را نیز تضعیف کرد.
عزم استحکام علیرغم تضمین‌های دولت با انتقادات قابل توجهی از سوی اقشار مختلف مواجه شده است. افغانستان که روابط پیچیده و غالباً خصمانه‌ای با پاکستان دارد، در مورد تأثیرات احتمالی سرریز این عملیات ابراز نگرانی کرده است. مقامات افغان استدلال می‌کنند که چنین اقدامات نظامی می‌تواند منطقه را بیشتر بی ثبات کند و وضعیت شکننده در افغانستان را تشدید کند.
در داخل کشور نیز احزاب مخالف و برخی مقامات دولتی ابراز تردید کرده‌اند. منتقدان استدلال می‌کنند که عملیات‌های نظامی قبلی نتوانسته است نتایج پایداری را به همراه داشته باشد و اغلب منجر به آسیب‌های جانبی شده است، که باعث نارضایتی و افراط‌گرایی بیشتر شده است. آنها هشدار می دهند که عزم استحکام بدون پرداختن به مسائل اساسی اجتماعی-اقتصادی و سیاسی که به افراط گرایی کمک می کند، ممکن است سرنوشت مشابهی پیدا کند.
یکی از مهمترین ذینفعان خارجی در چشم انداز امنیتی پاکستان، چین است که در درجه اول به دلیل کریدور اقتصادی چین و پاکستان (CPEC) به‌عنوان یک سرمایه‌گذار کلیدی، میلیاردها دلار به پروژه‌های زیربنایی در سراسر پاکستان سرازیر کرده است و آنها را برای طرح کمربند و جاده (BRI) خود حیاتی می‌داند. با این حال، امنیت این پروژه‌ها به ویژه در مناطقی که تحت تأثیر فعالیت‌های تروریستی قرار گرفته‌اند، یک نگرانی دائمی بوده است.
چین نسبت به امنیت پرسنل و سرمایه‌گذاری‌های خود ابراز نگرانی کرده و بر نیاز پاکستان برای تضمین یک محیط باثبات و امن تاکید کرده است. بنابراین موفقیت عزم استحکام نه تنها برای امنیت داخلی پاکستان بلکه برای حفظ شراکت استراتژیک این کشور با چین نیز حیاتی است. هر گونه شکست در حفاظت از پروژه های CPEC می تواند روابط دوجانبه را تیره کند و سرمایه گذاری های آتی را متوقف کند.
چالش‌های عملیات عزم استحکام و ملاحظات
نویسنده در ادامه از چالش‌های این عملیات می‌گوید. به اعتقاد او اجرای عزم استحکام، عمدتاً به دلیل فقدان تمایل سیاسی و ظرفیت نهادی، با چالش‌هایی همراه است. یکی از مسائل مهم، نیاز به رویکرد واحد در میان احزاب سیاسی پاکستان است. از لحاظ تاریخی، اختلافات سیاسی و درگیری‌های درونی، تلاش‌های ضد تروریسم را با مشکل مواجه کرده و کارایی آنها را تضعیف کرده است. برای موفقیت عزم استحکام، باید تلاشی هماهنگ برای ایجاد اجماع و تقویت همکاری در سراسر طیف سیاسی صورت گیرد.
علاوه بر این، ظرفیت سازمانی برای انجام عملیات نظامی پایدار و مدیریت پیامدهای آن همچنان یک نگرانی است. نیروهای امنیتی پاکستان با چندین جبهه از جمله مرزهای ناآرام با هند و مسائل امنیتی داخلی سروکار دارند. اطمینان از اینکه آنها به اندازه کافی مجهز و پشتیبانی می شوند تا عملیات طولانی و فشرده ای مانند عزم استحکام را انجام دهند.
یک جنبه حیاتی که اغلب در استراتژی های ضد تروریسم نادیده گرفته می شود، نقش توسعه اجتماعی-اقتصادی است. تروریسم و افراط گرایی در محیط هایی که با فقر، بیکاری و فقدان آموزش مشخص می شود، رشد می کنند. برای دستیابی به صلح و ثبات پایدار، پاکستان باید به این علل ریشه ای رسیدگی کند. این شامل سرمایه گذاری در آموزش، ایجاد فرصت های شغلی، و بهبود حکومت برای ایجاد اعتماد عمومی و انعطاف پذیری در برابر ایدئولوژی های افراطی است.
برای دستیابی عزم استحکام به اهداف خود، پاکستان نیز به حمایت و همکاری قوی بین‌المللی نیاز دارد. این شامل به اشتراک گذاری اطلاعات، ظرفیت سازی، و کمک های مالی از سوی متحدان و سازمان های بین المللی است. جامعه جهانی به ثبات پاکستان علاقه مند است، زیرا پیامدهای تروریسم و افراط گرایی فراتر از مرزهای این کشور است.
راه اندازی عزم استحکام نشان دهنده یک مقطع حساس در مبارزه مداوم پاکستان علیه تروریسم و افراط گرایی است. در حالی که رویکرد جامع عملیات، ترکیبی از تلاش‌های نظامی و دیپلماتیک، بارقه‌ای از امید را ارائه می‌دهد، موفقیت آن در گرو غلبه بر چالش‌های مهم است. وحدت سیاسی، ظرفیت نهادی، توسعه اقتصادی-اجتماعی و همکاری‌های بین‌المللی همگی مولفه‌های حیاتی هستند که باید برای دستیابی به اهداف عزم استحکام همسو شوند.
خطرات زیاد است و نتیجه این عملیات پیامدهای گسترده‌ای برای امنیت و ثبات پاکستان خواهد داشت. در حالی که دولت در این مسیر پیچیده و پرمخاطره حرکت می‌کند، باید هوشیار، سازگار، و متعهد به مقابله با ماهیت چند وجهی تهدیدی که با آن مواجه است، باقی بماند. پاکستان تنها از طریق یک رویکرد پایدار و کل نگر می‌تواند امیدوار باشد که در تلاش برای صلح و ثبات پیروز ظاهر شود.
