سومین نشست دوحه پس از ماه‌ها رایزنی‌های رسمی و غیررسمی روز گذشته در قطر کار خود را با حضور نمایندگان بیش از 20 کشور جهان آغاز کرد. شروع روندی با محوریت افغانستان که برای طالبان هیجان‌انگیز و برای منطقه و جهان با نگرانی‌هایی پنهان همراه است.
طبق دستورکار این نشست، موضوعاتی چون تحریم‌های بانکی، مسایل مالی و تجاری و موادمخدر در محور گفت‌وگوها قرار گرفته است. این درحالی است که مسایلی چون بحث زنان از موضوعات برجسته دیگری بود که در سئوالات پرتکرار خبرنگاران و احتمالا در جلساتی که پشت درهای بسته برگزار شده، خود را نشان داد.
اما آنچه تا این مدت طالبان بر آن تلاش یک طرفه کردند، رفع تحریم‌ها و برجسته کردن همکاری‌های اقتصادی، مالی و تجاری با افغانستان تحت حاکمیت آنها بوده است. کوشش‌هایی که آنها سخت بر روی آن درحال تبلیغات هستند.
تقلای طالبان برای رفع تحریم‌ها در روز نخست
ذبیح‌الله مجاهد، سرپرست هیات طالبان، پس از پایان جلسه روز اول، در نخستین پیام خود از دوحه در حساب رسمی ایکس خود حضور طالبان را به معنای رویکرد تعامل محور این گروه با جهان خواند.
حمدالله فطرت، معاون سخنگوی طالبان به نقل از مجاهد در این پیام، نشست دوحه سوم را فرصتی دانست تا در مورد رفع تحریم‌ها علیه مقامات این گروه، برداشتن تحریم‌ها بر سیستم مالی و بانکی و چالش‌های اقتصادی صحبت شود.
همچنین مجاهد در این پیام افزود با وجودی که اشغال و مداخله‌ی کشورهای خارجی پایان یافته، جنگ و ناامنی از بین رفته و طالبان استقلال افغانستان را به‌دست آورده؛ اما هنوز هم جهان به جای تعامل مثبت، راه تحریم را با افغانستان در پیش گرفته است.
به گفته مجاهد، ممکن است، حکومت طالبان با شماری از کشورها مشکل داشته باشد، اما این درست نیست که جهان به‌جای تعامل، راه تقابل را در پیش گیرند و از ابزار فشار سیاسی، امنیتی و اقتصادی استفاده کنند.
سخنگوی طالبان در نشست دوحه سوم تصریح کرده است که با وجود تحریم‌ها، کشت، تولید و قاچاق موادمخدر در افغانستان به صفر رسیده است. اما شماری از کشورها به جای استقبال از این اقدام مثبت، سیاست عدم همکاری را در پیش گرفتند.
سخنگوی طالبان هرچند در این نشست از کمک‌های بشردوستانه کشورها تشکر کرده اما راه حل اصلی مشکلات اقتصادی افغانستان را رفع تحریم‌های یک‌جانبه و چندجانبه، ارائه کمک‌های انکشافی و مدیریت اقتصاد ملی عنوان کرده است.
او ضمن درک نگرانی‌های کشورهای جهان خواستار همکاری جامعه جهانی با افغانستان برای برداشتن موانع شد.
او گفت که برداشتن موانع اقتصادی و تجاری به ما این اجازه را می‌دهد که برای زنان نیز زندگی آرامی ایجاد شود.
او در این جلسه مطرح کرد که بعداز برداشتن تحریم‌ها در مورد موضوع زنان براساس فقه، قانون و فرهنگ‌مان برخورد خواهیم کرد.
این اظهارنظر درحالی مطرح می‌شود که مسئله زنان و انتقاد به عدم حضور نمایندگان آنها در این نشست بسیار برجسته شده است.
چنانجه که به گفته منابع آگاه، تاکید بر موضوع و حل مساله زنان از موضوعاتی بوده که در جلسه روز نخست نشست بر آن تاکید گسترده ای صورت گرفته است.
چراغ سبز طالبان به غرب برای گفتگو
بسیاری از ناظران پیش از برگزاری این نشست، حضور طالبان در دوحه را تن دادن به خواسته‌های آمریکا و یا هم نزدیکی رابطه با آمریکا عنوان کردند. چنانچه که نشست دوحه را «پروژه‌ای آمریکایی» توصیف کردند. امری که طبیعتاً از هسته مرکزی طالبان هدایت و رهبری شده است.
در همین رابطه، ذبیح‌الله مجاهد، شب گذشته با انتشار پیامی در ایکس نوشت که ممکن است، حکومت طالبان با شماری از کشورها مشکل داشته باشد، اما این درست نیست که جهان به‌جای تعامل، راه تقابل را در پیش گیرند و از ابزار فشار سیاسی، امنیتی و اقتصادی استفاده کنند.
مجاهد امروز نیز پس از نخستین جلسه در روز دوم در پاسخ به سئوال خبرنگاران گفت: افغانستان خواهان روابط خوب با جهان است و ما می‌توانیم با این‌گونه تفاهمات و تعاملات و نشست‌ها به افغانستان و مردم افغانستان کمک کنیم و هر نگرانی که کشورهای جهان دارند، افغانستان و مردم کمک می‌کنند این نگرانی‌ها را از بین ببرند اما زمان می‌خواهد. آنها باید به ما زمان بدهند و در این پروژه‌ها به افغان‌ها کمک کنند نه اینکه با تحریم‌های اقتصادی فشار بیاورند. چراغ سبزی که طالبان ظاهراً به جهان اما در باطن به آمریکا نشان داد. او همچین فضای عمومی را خوب توصیف و گفت کشورهای مختلف از جمله آمریکا قول همکاری با افغانستان را داده‌اند و طرفدار بخش نظامی و برخورد نظامی نیستند.
اما باید گفت که هرچند به نظر می‌رسد که کشورهای حاضر در این نشست از حضور طالبان، استقبال گسترده‌ای کرده‌اند.
به‌طوری که به گفته منابع آگاه، شرکت کنندگان نشست دوحه را شروع روندی می‌دانند که برای مسائل افغانستان ترسیم شده و باید تداوم یابد.
چنانچه که رزماری دی کارلو، این نشست را «شروع پرباری» خواند و نوشت «این نخستین بار است که چنین نشستی میان جامعه جهانی و طالبان برگزار می‌شود. ما انتظار یک تعامل اصولی برای کمک به مردم افغانستان در بسیاری از زمینه ها را داریم.»
اما باید گفت این استقبال به معنای دادن رای اعتماد به طالبان نیست.
به گفته منابع آگاه کشورها همچنان نگرانی‌های جدی از جانب افغانستان و همچنین از عملکرد طالبان دارند. هرچند روند دوحه این بارخود را با رنگ و لعاب‌های بیشتر تزئین کرده چنانچه که معاون دبیرکل نیز به آن اشاره کرده است، اما محتوای آن به نظر می‌رسد حرف تازه‌ای برای گفتن نداشته باشد.
طالبان علیرغم تبلیغات گسترده‌ای که در دست گرفته‌اند، هنوز جامعه جهانی را متقاعد به پذیرش خود نکرده‌اند. نگرانی‌هایی که طالبان نیز آنها را احساس کرده‌اند. به طوری که در اظهارنظرهای طالبان در این دو روز دیده می‌شود.
از طرف دیگر، اظهارنظرهای گسترده طالبان در صفحات اجتماعی و در گفتگو با خبرنگاران در حالی که دیگر کشورها سکوت کرده‌اند و کمتر به سوالات رسانه‌ها پاسخ می‌دهند، نشان از آن دارند، فضای گفتگوهای بین المللی برای افغانستان برای اظهارنظر تازه تغییر چندانی نکرده و این کشور همچنان نگرانی جدی برای جهان است.
پیشنهاد می شود: معاون دبیرکل سازمان ملل: بحث عمیقی درباره رفع تحریم‌ها نداشتیم | شناسایی رسمی در برنامه دوحه نیست
