به گزارش ایراف، خبرگزاری رسمی عربستان – اسپیای – ادعا کرده که بیش از یک سوم از قربانیان گرما در مراسم حج، افرادی بودهاند که بدون اجازه قانونی در این مراسم حضور یافتهاند و زیر نور مستقیم آفتاب بدون هیچ سرپناه و راهی برای خنک نگه داشتن خود مسیرهای طولانی را پیادهروی کردهاند.
این خبرگزاری همچنین در گزارش خود ادعا کرده که برخی از جانباختگان افراد سالمند و یا کسانی بودهاند که از بیماریهای مزمن رنج میبردهاند.
فهد الجلاجل، وزیر بهداشت عربستان بدون اشاره به مسئولیت این وزارتخانه در قبال مرگ تعداد زیادی زائر حج، مدعی شده که این وزارتخانه برای بالابردن آگاهی زائران نسبت به خطرات گرمازدگی و چگونگی پیشگیری و مواجهه با آن «اقدامات متعددی» انجام داده است.
وزارت بهداشت عربستان ادعا کرده که ایستگاههای امدادی در طول مراسم حج امسال به حدود نیم میلیون زائر از جمله ۱۴۰ هزار زائر «بدون مجوز» خدمات مرتبط با گرمازدگی ارائه کردهاند که بسیاری از آنها همچنان در بیمارستانها بستریاند.
به باور منتقدان، اما این سخنان مقامات عربستان، ناکارآمدی دولت سعودی در تامین امکانات سرمایشی، آب و وسایل رفاهی برای عموم زائران را توجیه نمیکند.
به عقیده منتقدان، وزارت بهداشت عربستان، دلیل مرگ این تعداد نفر را «غیرمجاز بودن» حجاج و پیمودن مسافتهای طولانی به صورت پیاده و همچنین مسن و مریض بودن آنها بیان میکند، در حالی که گفته میشود آنها اکثراً حاجیان فقیری بودند که پول کافی برای استفاده از امکانات رفاهی دولت سعودی را نداشتند. در واقع عربستان در بزرگترین و مهمترین مراسم مذهبی مسلمانان تبعیض آشکار میان حاجیان فقیر و ثروتمند را به تصویر کشیده است.
ویدیوهای منتشر شده هم نشان میدهد که پیکرهای بیجان قربانیان بدون هیچ توجهی به صورت تحقیرآمیز در کنار خیابانها رها شدند.
دولت عربستان با انتقادهای فراوانی روبهروست و ناظران این کشور را به ناکافی بودن اقداماتش برای برگزاری مراسم حج به صورت ایمن متهم کردهاند.
به گفته منتقدان، دولت سعودی هزینههای هنگفتی از رهگذر حج دریافت میکند، اما طی صدها سال هنوز زیرساختهای لازم برای رفاه و سلامت حجاج ایجاد نکرده است. حادثه منا یکی از فجایع دیگری بود که عربستان سعودی برای حجاج خانه خدا رقم زد.
از سوی دیگر علی مرعشی، رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت جمعیت هلال احمر ایران در آخرین اظهارنظر خود در مورد وضعیت زائران ایرانی، تعداد جانباختگان ایرانی در حج امسال را ۱۴ نفر اعلام کرد و گفت که شش از آنها در اثر گرمازدگی جانباختهاند.