فرش افغانستانی با نام ایرانی | روزانه صدها قطعه فرش قاچاق وارد کشور می‌شود

به گزارش ایراف، به تازگی محمدجواد اینانلو، رئیس موزه فرش ایران از فروش فرش‌های افغانستانی به اسم فرش ایرانی در داخل کشور خبر داده است.

اینانلو در این زمینه گفته است که «روزانه صدها قطعه فرش افغان به صورت قانونی از زابل وارد کشور می‌شود در بازار تهران اتیکت می‌خورد و به نام فرش ایرانی فروخته می‌شود. با این همه متولی که در صنعت فرش وجود دارد هیچکس جلوی این اقدامات را نمی‌گیرد. پیش تر فرش چینی و افغان را در خارج از ایران با عنوان فرش ایرانی می‌فروختند و حالا فرش افغان را در داخل ایران به اسم فرش دستباف ایرانی به خودمان می‌فروشند.»

علی آل‌احمد، عضو هیات‌مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش دستباف ایران در مورد این که این موضوع چقدر در کشورمان رواج دارد، به خبرنگار ایراف گفت: حداقل ده سال است که این رویه آغاز شده است، بارها در اتحادیه صادرکنندگان فرش با ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز نامه‌نگاری کرده و اعلام کرده‌ایم که فرش افغانی در حال فروش در ایران است.

آل‌احمد افزود: استعلام از گمرک هم بیانگر این است که این فرش‌ها واردات رسمی ندارند، با این حال فروش فرش‌های افغانستانی به ویژه در بازار بوعلی بازار تهران با حاشیه سود خیلی بالا انجام می‌شود، بالای 80 درصد از فرش‌های سبک عشایری که در این بازار عرضه می‌شود، افغان بافت است؛ همچنین پرفروش‌ترین فرش در صفحات اینستاگرامی هم فرش‌های افغانستانی‌ بافت است.

وی ادامه داد: برآورد من این است که در حال حاضر حداقل 10 تا 20 درصد فرش دستباف نو فروش رفته در بازار ایران، فرش افغانی است که عدد خیلی بزرگی است. دوستانی که برای خرید به کشور افغانستان می‌روند می‌گویند به‌طور ویژه در چند شهر اصلی مانند هرات، کارگاه‌های متمرکز و مفصل با 2 هزار بافنده وجود دارند که برای بازار ایران فرش تولید می‌کنند.

این فعال حوزه فرش توضیح داد: جالب است بدانید در نمایشگاه دموتکس آلمان که نمایشگاه بین‌المللی و بزرگترین گردهمایی در حوزه فرش دستباف در دنیا است، یک تخته از این طرح فرش‌های افغانستانی که در ایران به وفور وجود دارد، پیدا نمی‌شود و مشخصاً این فرش‌ها برای سلیقه ایرانی‌ها طراحی شده است. در واقع در دوره‌ای که آمریکایی‌ها در افغانستان سرمایه‌گذاری و کارگاه‌های اشتغالزایی را در این کشور شکل دادند، این جنس طرح‌ها را ایجاد کردند تا سلیقه ایرانی‌ها را پوشش دهد.

آل‌احمد تصریح کرد: آنقدر سازوکار قاچاق فرش‌های افغانستانی به ایران رواج یافته که وقتی تجار برای خرید به هرات مراجعه می‌کنند، خود تولیدکننده می‌گوید ظرف 48 ساعت فرش‌ها را در مشهد تحویل می‌دهم و هیچ کسی هم با این افراد برخورد نمی‌کند، در حالی که ضابط قضایی می‌تواند پیگیری کند که این فرش‌ها از چه کسی و کجا خریداری شده است و ریشه این قاچاق را خشک کنند.

عضو هیات‌مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش دستباف ایران گفت: برای رد گم کنی چند دار قالی در گنبد و شهرستان‌های اطراف مشهد می‌گذارند که مثلا در داخل کشور تولید داریم و از آن طرف کانتینر کانتینر فرش از افغانستان به ایران به صورت قاچاق وارد و در بازار پخش می‌کنند.

به گفته آل‌احمد، متاسفانه در این شهرها قاچاقچی فرش را به عنوان تولیدکننده تحویل می‌گیرند و توجهی ندارند که میزان حجم فروش آنها با میزان تولیدشان همخوانی ندارد و کار اصلی آنها چیز دیگری است.

وی در مورد تفاوت فرش‌های ایرانی و افغانستانی گفت: تفاوت فرش‌های افغانستانی با ایرانی تا حد خوبی قابل شناسایی است، تکنیک قالی بافی در فرش ایرانی با فرش افغانی تفاوت دارد، تکنیک فرش افغانی به این شکل است که وقتی از پشت به فرش نگاه می‌کنیم فرش نازک است و بسیار ریزبافت دیده می‌شود و در این نوع، گره فرش مقاومتی ندارد و با یک تا دو بار قالیشویی فرش سابیده می‌شود و از قیافه می‌افتد. در خود افغانستان این فرش‌ها را اصلا قالیشویی نمی‌کنند و آب به فرش نمی‌زنند، اصطلاحا خشکشویی می‌کنند، در نتیجه فرش آهار خورده و خیلی براق و زیبا دیده می‌شود و خانه‌دار ایرانی چنین فرشی را با فرش ریزبافت ایرانی که گره واقعی دارد مقایسه می‌کند و وقتی می‌بیند دو تا سه برابر ارزان تر از جنس ایرانی است آن را می‌خرد.

عضو هیات‌مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش دستباف ایران بیان کرد: به جهت این که قانون کار ما اجازه نمی‌دهد که کارگاه‌های متمرکز داشته باشیم و یک بیمه سنگین برای قالیبافان روی دوش کارفرما می‌افتد، تمام کارگاه‌های متمرکز ما از بین رفته و به کارگاه‌های غیرمتمرکز در داخل خانه‌ها با کمتر از 5 بافنده تبدیل شده است. در نتیجه چنین وضعیتی، ما اصلا سفارش‌پذیری نداریم، قالی عشایری جفت نداریم و فرش بالای 6 متری اصلا تولید نداریم. اما از آن طرف به دلیل سرمایه‌گذاری که آمریکایی‌ها در افغانستان انجام دادند و کارگاه‌های متمرکز ایجاد کردند، از یک طرح فرش،جفت 12 متری، جفت 9 متری، جفت 6 متری و جفت قالیچه‌ای تولید می‌شود و مورد استقبال خریدار ایرانی قرار می‌گیرد.

آل‌احمد در پایان تاکید کرد: اگر این فرش‌ها به صورت قاچاق وارد کشور نشود و با آن مبارزه شود، تقاضا به سمت تولید ایرانی می‌رود، ضمن این که حاکمیت هم باید حمایت کند و نقصی که در قانون در مورد بیمه قالیبافان وجود دارد را رفع کند.

پیشنهاد می شود: نگرانی تولیدکنندگان فرش در افغانستان از کاهش تولید به دلیل شرایط بد اقتصادی