توقف قطار باری افغانستان از سوی اداره راه آهن جمهوری اسلامی ایران با انتقادهای زیادی همراه شد. در همین راستا وزیر راه و شهرسازی ایران تصریح کرده که این کارها برازنده وزارت راه و شهرسازی نیست و هرچه سریع‌تر مشکل تردد قطار افغانستان به مقصد ترکیه، مرتفع شود.
به گزارش ایراف، اخیرا نامه‌ای در شبکه اجتماعی ایکس منتشر شده که در آن از قول وزیر راه و شهرسازی ایران خطاب به معاون حمل و نقل این وزارتخانه بر پیگیری ویژه پرونده توقف قطار ترانزیتی افغانستان توسط اداره راه آهن ایران تاکید شده است.
در این نامه که از سوی جواد فریزنی، مشاور وزیر و مدیرعامل حوزه وزارتی به کمال هادیانفر، معاون حمل و نقل وزیر راه و شهرسازی نوشته شده، آمده است: نامه مورخ ۱۶ اردیبهشت ماه امسال نماینده محترم ویژه رئیس جمهوردر امور افغانستان و ضمائم مربوطه در خصوص یادداشت اعتراضی رئیس راه آهن افغانستان در ارتباط با توقف قطار ترانزیت کشور متبوع در خاک جمهوری اسلامی ایران به استحضار دکتر بذرپاش وزیر محترم راه و شهرسازی رسید، پی نوشت فرمودند: شخصا موضوع را دنبال نمایید، این کارها به هیچ عنوان برازنده وزارت راه و شهرسازی نیست و هرچه سریع تر مشکل تردد بار از افغانستان مرتفع گردد.
چندین هفته قبل، اولین قطار ترانزیتی افغانستان به مقصد ترکیه وارد ایران شد، اما این قطار توسط شرکت راه‌آهن ایران متوقف گردید. البته این خبر بلافاصله از سوی راه آهن جمهوری اسلامی ایران تکذیب شد؛ اما ویدیویی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که نشان می‌دهد، برخلاف ادعای راه آهن ایران مبنی بر عدم ورود قطار تجاری افغانستان به مقصد ترکیه، این قطار در ایستگاه شمتیغ ایران متوقف شده است.
چندی بعد، پس از رد ادعای مدیران راه آهن مبنی بر ورود بدون هماهنگی قطار ترانزیتی از افغانستان، راه آهن شرق اقدام به خروج قطار از مرز و حمل یکسره قطار بدون اخذ مجوز از گمرک و حتی بدون پلمپ و چادرکشی کرد. بعد راه آهن ایران اعلام کرد محموله‌های تجاری افغانستان با هدف رسیدن به ترکیه، از تهران عبور کرده است.
برخی رسانه‌ها گزارش دادند که با وجود عدم اخذ مجوز لازم از سوی کنسرسیوم توسعه ریلی افغانستان، این محموله‌ها به سمت مرز ایران با ترکیه حرکت کرده است. سپس شرکت راه آهن تصاویری را منتشر کرد که نشان دهنده بارگیری غیراستاندارد این محموله ترانزیتی توسط کنسرسیوم ریلی بود؛ در حالی که کنسرسیوم ریلی در جریان حرکت این قطار نبوده است.
حرکت اولین قطار تجاری افغانستان به مقصد ترکیه از مسیر روزنک ایران بود. این قطار با استفاده از مسیر ریلی هرات – خواف در حال صادرات محصولات تولیدی افغانستان به بازارهای ترکیه و اروپا بود؛ اما به دلایلی نامعلوم متوقف و اعلام شد که ایران برای ادامه حرکت به این قطار لوکوموتیو نداده است.
این در حالی است که در سیاست دولت سیزدهم گسترش روابط با همسایگان است که نقش افغانستان در این میان قابل توجه می‌باشد.
مهدی عباسپور؛ فرماندار خواف، روز سه‌شنبه ۱۸ اردیبهشت در گفت‌وگوی اختصاصی با ایراف اظهار داشت: با توجه به اینکه سیاست ایران توسعه خط راه آهن افغانستان به ایران است و توسعه راه آهن کنسرسیوم راه آهن در چند مرحله آمادگی خود را اعلام کرد چند محموله تا امروز حرکت داشته و آخرین محموله ترانزیتی افغانستان به ترکیه چندی پیش در خواف مستقر شده است.
او افزود که بنا بر آخرین اطلاعات، راه آهن جمهوری اسلامی ایران بایستی هماهنگی لازم را با گمرک استان به عمل می آورد و نسبت به انتقال اقدام می‌کرد که ظاهراً این اتفاق نیفتاده است که باید رسیدگی شود.
هرچند مشخص نیست که چرا راه آهن جمهوری اسلامی ایران در رابطه با قطار باری افغانستان به مقصد ترکیه دچار تعلل در اجرای قوانین شده؛ اما باید توجه داشت که افزایش صادرات کالا و مهیا کردن شرایط ترانزیت کالا در کشور به تحقق شعار سال یعنی «جهش تولید با مشارکت مردم» منجر خواهد شد.
مطالعه گفتگوی ایراف با فرماندار خواف پیشنهاد می شود: قطار باری افغانستان همچنان بلاتکلیف است
