به گزارش ایراف؛ شماری از تاجران جواهرات و سرمایه‌گذاران در معدن زمرد پنجشیر می‌گویند که پس از بازگشت طالبان به قدرت که روند داوطلبی و فروش زمرد در این ولایت «شفاف شده» و زمرد گرانبها و کمیاب پنجشیر به نام افغانستان به کشورهای دور و نزدیک صادر می‌شود.
در هشت ماه گذشته که برداشت زمرد پنجشیر از سر گرفته شده حدود ۶۰ هزار قیراط زمرد به ارزش بیش از ۴ میلیون دلار به تاجران محلی جواهرات به فروش رسیده است.
ده درصد این درآمد به عنوان مالیه یا سهم حکومت به خزانه حکومت طالبان واریز شده است.
به گفته مسئولان وزارت معادن حکومت سرپرست طالبان و سرمایه‌گذاران در مجموع «حدود ۱۰ هزار نفر در بیش از 500 معدن» زمرد در پنجشیر مشغول کار هستند.
نهادهای مستقل در آمار ارائه شده از حکومت طالبان و تاجران و معدن‌کاران دخیل در استخراج زمرد گزارش ارائه نکرده‌اند.
معدن کاران معتقدند که حالا معدن‌کاری زمرد بهتر مدیریت می‌شود و حالا از فروش زمرد پنچشیر که دومین سنگ گرانبها پس از الماس است، در «بازار سیاه» جلوگیری شده است.
استخراج زمرد در معدن پنجشیر چند ماه پس از حاکمیت طالبان متوقف شد.
وزارت معادن و پترولیم طالبان پس از مدتی بار دیگر اجازه کار در این معادن را صادر کرد و معدن کاران مکلف شدند تا برای استخراج هر معدن جواز دریافت کنند.
در گذشته پاکستان، هند، تایلند و امارات متحده عربی کشورها مسیر صادرات زمرد افغانستان بود، اما صادر‌کننده اصلی به دلایل امنیتی یا اهمیت سیاسی شناسایی نمی‌شد.
سخنگوی وزارت معادن و پترولیم حکومت سرپرست طالبان، گفته است که با توزیع جواز کار به ۵۵۰ معدن، از استخراج غیرقانونی و قاچاق زمرد جلوگیری صورت گرفته و تا هشت ماه اخیر به ارزش بیش از ۴ میلیون دلار زمرد به فروش رسیده است.
پیشینه کشف زمرد پنجشیر
برای نخستین بار در سال ۱۹۷۰، زمرد در «معدن بزمل» در منطقه روات پنجشیر کشف شد.
زمین‌شناسان روسیه و افغانستان در تثبیت موجودیت زمرد در این مناطق نقش برجسته داشتند. پس از آن برنامه توسعه سازمان ملل متحد نیز نام و محل ذخایر زمرد در افغانستان را در گزارش سال ۱۹۷۷ منتشر کرد.
تاجران جواهرات می‌گویند امکان آن وجود دارد که افغانستان در آینده در صدر فهرست کشورهای قرار گیرد که دارای زمرد با کیفیت‌اند، زیرا به قول آنها زمرد پنجشیر نسبت به بسیاری کشورها از شفافیت و کیفیت ویژه برخوردار است.
در حال حاضر کملبیا، برزیل، زامبیا، زیمبابوی و آمریکا صادرکنندگان عمده زمرد در جهان هستند و افغانستان نیز می‌تواند در همین فهرست قرار گیرد.
