ضمیر کابلوف، نماینده ویژه رئیس جمهور روسیه در امور افغانستان در دیدار با امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه طالبان عنوان کرد که کشورش خواستار اعطای کرسی سازمان ملل به نماینده حکومت سرپرست است.

به گزارش ایراف؛ این درخواست درحالی مطرح می شود که از زمان سقوط افغانستان در اوت 2021 و اداره افغانستان توسط حکومت سرپرست، علی رغم درخواست های مکرر طالبان برای گرفتن این کرسی، سازمان ملل این درخواست ها هرچند نه به شکل صریح اما رد کرده است. در همین راستا در این یادداشت نگاهی شده به سرنوشت کرسی افغانستان در سازمان ملل از زمان روی کار آمدن حکومت سرپرست در آگوست 2021.

پس از آنکه طالبان موفق شدند کنترل افغانستان را به طور کامل در سال 2021 به دست بگیرند، جریانی از تلاش های دیپلماتیک برای شناسایی بین المللی این گروه به عنوان حاکمان جدید افغانستان صورت گرفت. در این بین، کسب کرسی نمایندگی سازمان ملل یکی از مواردی بود که حکومت سرپرست تلاش کرده آن را به دست بیاورد. تقلایی که تاکنون نتیجه بخش نبوده است. درواقع، سازمان ملل در سه دوره  دست رد به سینه حکومت سرپرست برای دراختیار گرفتن این نمایندگی زده است.

 چنانچه که این سازمان نخستین بار در اول دسامبر 2021، تصمیم گیری در مورد اینکه چه کسی نماینده افغانستان در این سازمان باشد را به تعویق انداخت. اقدامی که نشان دهنده این امر بود که فعلا حکومت سرپرست اجازه ورود به سازمان ملل متحد را به عنوان یک دولت رسمی و نماینده افغانستان ندارد. درحالی که در سپتامبر همان سال سهیل شاهین، از جامعه بین المللی خواست تا کرسی افغانستان را به حکومت سرپرست واگذار کند. همچنین او در واکنش به این اقدام گفت که این تصمیمی غیرعادلانه است و ملاحظات سیاسی برخی از کشورها که می خواهند اراده خود را بر مردم افغانستان تحمیل کنند، بر روند این تصمیم گیری تاثیرگذار بوده است. او همچنین در اظهارنظری دیگر، بیان کرد که این سازمان اصل بی طرفی را رعایت نمی کند و از این موضوع برای فشار بر حکومت سرپرست استفاده می کند. علاوه بر این، امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه طالبان در سپتامبر 2021 در نامه به آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، سهیل شاهین را به عنوان نماینده دائم آنها معرفی و از او درخواست اعتبار کرد.

اما همانطور که  سازمان ملل متحد در سه دوره متوالی واگذاری کرسی افغانستان را به حکومت سرپرست به حالت تعلیق درآورده است.

در دور دوم نیز در دسامبر 2022 نیز درحالی که وزارت خارجه طالبان اعتبارنامه خود را برای گرفتن کرسی افغانستان به این کمیته فرستاد، درخواست آنها رد شد و نصیراحمد فایق همچنان نمایندگی از این کرسی را برعهده گرفت.

سپس در سومین دوره نیز در دسامبر 2023  کمیته استوارنامه سازمان ملل نیز  واگذاری کرسی سازمان ملل را به تعویق انداخت. که در آخرین مورد سهیل شاهین رئیس دفتر سیاسی امارت اسلامی در قطر گفته بود که « از آنجایی که سازمان ملل این کرسی را به حکومت سرپرست نداده است، ما این اقدام را غیرقانونی، ناعادلانه و اقدامی تبعیض آمیز می دانیم که به اعتبار سازمان ملل لطمه می زند».

اخیراً نیز سهیل شاهین، باری دیگر از سازمان ملل خواست که کرسی نمایندگی افغانستان را به حکومت سرپرست واگذار کند. او گفت که نماینده حکومت پیشین نمی تواند نمایندگی افغانستان را بکند. او گفته« درحالی که سازمان ملل و جامعه جهانی  در مورد تعامل با امارت اسلامی افغانستان صحبت می کنند اما این مانع بزرگ در مواجهه با تعامل، نگه داشتن کرسی افغانستان در سازمان ملل در دست کسی است که کنترل هیچ منطقه و حتی روستایی را در افغانستان ندارد. این دو با هم در تضاد هستند. من از سازمان ملل می خواهم که براساس واقعیت های زمینی در افغانستان تصمیم بگیرد و کرسی افغانستان در سازمان ملل را به حکومت کنونی افغانستان واگذار کند».

اما باید متذکر شد که عدم اعطای کرسی سازمان ملل به افغانستان درحالی است که این سازمان خواستار تعامل بیشتر و مستقیم با طالبان است.

بهرحال، باید گفت که طالبان علی رغم آنکه آسان قدرت را گرفته و بر افغانستان تسلط پیدا کردند اما همچنان در موضوع کسب مشروعیت بین المللی به صورت رسمی و قانونی مشکل دارد. باوجود اینکه حکومت سرپرست معتقد است که به دلیل آنکه آنها دولتی قانونی هستند، کنترل کامل ارضی را در اختیار دارند، یک حکومت مردمی ایجاد و به دهه ها جنگ و ناامنی خاتمه داده اند مستحق دریافت این کرسی است، اما تلاش هایشان برای کسب نمایندگی سازمان ملل شکست خورده است. درواقع، حکومت سرپرست شناسایی بین المللی و اتخاذ نمایندگی سازمان ملل را مهم ترین هدف سیاست خارجی خود می داند. امری که در صحبت های مقامات حکومت سرپرست مشهود است.

از طرف دیگر، حکومت سپرست گسترش تعاملا دیپلماتیک خود را به عنوان یک اصل مهم در سیاست خارجی خود قرار داده است که به نظر می رسد تا حدی هم موفق عمل کرده باشد. به طوری که طی روزهای اخیر کابل شاهد ترافیک دیپلماتیک و آمد و رفت های مهمانان خارجی از کشورهای  و سازمان های بین الملی مختلف است. ذبیح الله مجاهد سخنگوی امارت اسلامی در همین رابطه امروز پنچشنبه، 6 اردیبهشت در حساب رسمی توئیتر خود آورده است که « در این اواخر پایتخت کشور شاهد سفر شماری زیادی از نمایندگان دیپلماتیک و هیأت های خارجی است. در این میان، دید و بازدید معاون سازمان همکاری های اسلامی و هیأت همراهش و دیپلمات های کشورهای روسیه، مالزی، قزاقستان، ترکمنستان و اتحادیه اروپا با مقامات امارت اسلامی قابل توجه است.

او در بخش دیگری از توئیت خود گفته است حضور نمایندگان حکومت سرپرست در یک نشست در شهر ترمذ ازبکستان نشانگر این است که حکومت سرپرست در سطحی گسترده پذیرفته شده و این روابط درحال گسترش و موثر هستند. او گفته که برخلاف تصور برخی ها افغانستان دیگر منزوی نیست و اقتصاد ضعیفی ندارد بلکه هم ازنظر سیاسی و هم اقتصادی در حال پیشرفت است».

اما آنچه باید به آن توجه داشت این امر است که کرسی افغانستان در سازمان ملل به عنوان یک اهرم فشار در برابر طالبان در دست جامعه جهانی به ویژه ایالات متحده است که نمی خواهند به راحتی آن را از دست بدهند. به عبارت دیگر، یکی از بازیگران اصلی در این مورد کمیته 9 نفره اعتبارنامه سازمان ملل است که موارد درخواست های رقابتی برای نمایندگی یک کشور در این سازمان را بررسی می کند که ایالات متحده عضو این کمیته است. اعطای کرسی سازمان ملل به حکومت سرپرست برگ برنده نهایی این حکومت خواهد بود که باید گفت علی رغم دیدارهای متعدد و رو به افزایش مقامات کشورها و سازمان های مختلف خارجی، تحقق این هدف دشوار باشد. هرچند طالبان به کار خود در حال ادامه دادن است.

در این رابطه مطالعه تداوم تلاش های مقامات کابل برای اخذ کرسی در سازمان ملل پیشنهاد می شود.