موضوعات پردامنه افغانستان از ابعاد مختلف فرهنگی و امنیتی، این روزها محل بررسی و تحلیل صاحب‌نظران و کارشناسان قرار دارد.
داوود عرفان که فارغ‌التحصیل دکترای علوم‌سیاسی و استاد دانشگاه هریوای افغانستان بوده است و همچنین نویسنده و پژوهشگر مسائل اجتماعی-سیاسی افغانستان می‌باشد در گفتگوی اختصاصی ایراف، در موضوع افغانستان و تهدید امنیتی جریانات سلفی تروریستی را مورد تحلیل و بررسی قرار داده است.
از نظر عرفان در افغانستان، هیچ‌گاه تقابل شیعی و سنی وجود نداشته است و مهم‌ترین مساله امروز افغانستان تقابل حنفیت و سلفیت است:
“در افغانستان هیچ‌گاه بحث شیعه و سنی وجود نداشته است. چرا که اسلام اهل‌تسننِ افغانستان همان اسلامِ حنفی-خراسانی است و متفاوت از تسننِ سایر جهان اسلام، و همچنین تشيعِ افغانستان، تشيعِ علوی است و متفاوت از تشيعِ سایر نقاط جهان اسلام.
بنابراین در فضای افغانستان، چیزی به اسم تقابل شیعه و سنی وجود نداشته و ندارد. نکته‌ی باریک‌تر از مویی که در موضوع مذهبی وجود دارد این است که آنچه با داعش می‌آید، تقابل “حنفیت و سَلفیت” است.
به نحوی که شاهدیم حتی نام خراسان را نیز این جریان سلفی، مصادره به مطلوب می‌کند. یا اینکه دیدیم نام یکی از انتحارکنندگانِ ازبکستانی حادثه تروریستی اخیر قندهار را “معاویه پنجشیری” اعلام می‌کند که در همین راستای تقابل‌های حنفیت و سَلفیت در افغانستان و بلکه در منطقه می‌گنجد.”
داوود عرفان، ریشه شکل‌گیری تقابل حنفیت و سلفیت را به دوره اشغال افغانستان توسط اتحاد جماهیرشوروی دانست که امروزه به صورت جدی‌تری در افغانستان و منطقه حضور دارد:
“تقابل حنفیت و سلفیت از خیلی وقت پیش، از زمان مجاهدین شروع شده است و امر جدیدی نیست. در آن زمان، گروه‌های سلفی با استادسیاف، عملا آمدند علیه حَنفیت موضع گرفتند. این فکر و جریان هم‌چنان تداوم یافت به صورتی که امروزه، شکل سازمان‌یافته‌تر دارای حمایت‌های مالی و توانمندی‌های تکنولوژیکی و غیره بیشتری از این جریان را مشاهده می‌کنیم.”
این پژوهشگر مسائل اجتماعی-سیاسی افغانستان، دامنه تقابل حنفیت و سلفیت و همچنین تبعات تهدید امنیتی جریانات تروریستی افراط‌گرا را مربوط به تمام کشورهای منطقه دانست و حملات تروریستی در ایران و روسیه را از ذیل آن تحلیل نمود:
“منطقه نمی‌تواند از تبعات آنچه در افغانستان می‌گذرد، در امان بماند. هم در مباحث اصول روابط بین‌المللی و هم در ادبیات ما هم هست که اگر در خانه همسایه‌تان آتش بیفتد، شما هم دیگر در امان نیستید.
برخی از کشورهای همسایه و منطقه می‌خواهند تهدید سلفیت را تنها در داخل افغانستان نگه دارند؛ اما عملا این امر امکان پذیر نیست، چون ویژیگی بارز تهدید امنیتی همین است که در یک جا متوقف نمی‌ماند و به سایر جاها نیز لبریز می‌شود. حملات تروریستی که در ایران و همچنین در روسیه روی داد، نیز موید همین مساله و تبعات منطقه‌ای تقابل حنفیت و سلفیت است.”
داوود عرفان در پایان گفتگو، راهکار مقابله با تهدید سلفیسم افراطی را در انجام یک سیاست اقدام مشترک توسط تمام کشورهای منطقه و همسایه افغانستان، ذکر کرد:
“بر این نظرم که اگر کشورهای منطقه‌ای، همین الان برای سرکوب و مقابله با تهدید سلفیت اقدام مشترکی نکنند -که چه بسا از نظر من همین الان هم خیلی دیر شده است- مطمئن باشید که افغانستان به یک باتلاق تهدید امنیتی سلفی تبدیل خواهد شد که تبعات آن تمام کشورهای منطقه را نیز در خواهد گرفت.”
