به گزارش ایراف، روابط اقتصادی دولت سرپرست افغانستان با ایران و پاکستان وارد مرحله جدیدی شده است. به دلیل مسائل سیاسی روابط اقتصادی کابل و اسلام آباد تا حدودی تیره و تار شده است. از سوی دیگر روابط اقتصادی تهران و کابل رو به پیشرفت است. برخی اعلام میکنند که دولت سرپرست افغانستان ایران را در بحث اقتصادی جانشین پاکستان کرده است.
برای بررسی شرایط اقتصادی افغانستان با پاکستان و ایران، ایراف با شبیر بشیری، کارشناس مسائل اقتصادی افغانستان به گفتگو پرداخته است.
بشیری در این گفتگو گفت: روابط اقتصادی افغانستان را در سه حلقه میتوان تعریف و مشخص کرد. این سه حلقه به منافع و عمق استراتژیک اقتصادی افغانستان کمک خواهد کرد.
وی در ادامه توضیح داد: حلقه اول که بسیار دارای اهمیت است، بحث تجارت دو جانبه است. گسترش تجارت دو جانبه و حفظ این تجارت هدف اصلی است. باید با کشورهایی که تجارت دو جانبه داریم روابطمان را حفظ کنیم. حلقه دومی بحث ترانزیتی است که دارای اهمیت فراوانی برای افغانستان است. ما اگر بتوانیم با هر کشوری در بحث ترانزیت روابطمان را گسترش بدهیم، عمق استراتژیک اقتصادیمان گسترش پیدا می‌کند. ما باید با کشورها روابط خودمان را حفظ و گسترش دهیم. حلقه سوم عبارت از پروژه‌های اقتصادی منطقه‌ای است.
این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: ما باید در هر پروژه منطقه‌ای دخیل باشیم. با کشورهایی که مشترکات داریم بحث گسترش روابط سیاسی و اقتصادی را در اولویت قرار دهیم. من این سه حلقه اقتصادی را مشخص کردم تا نشان دهم سرنوشت افغانستان در گروی سرنوشت روابط اقتصادی، تجارتی و ترانزیتی با دیگر کشورها است.
بشیری اشاره کرد: برهمین اساس ارتباط اقتصادی با ایران و افغانستان برای ما دارای اولویت بالایی است. ما هم با ایران در این سه حلقه اقتصادی همکاری داریم و سرنوشت اقتصادیمان گره خورده است، هم با پاکستان این روند را دنبال می‌کنیم. ما با ایران در بندرعباس و با پاکستان در بندر کراچی تجارت داریم. هر دو این کشورها برای ما دارای اهمیت استراتژیک هستند.
کارشناس مسائل اقتصادی افغانستان مطرح کرد: در جهان امروز روابط سیاسی تعیین کننده روابط اقتصادی است. اگر روابط سیاسی متشنجی با کشوری داشته باشید، روابط اقتصادی را با آن کشور نیز راکد می‌شود. اختلافات سیاسی اخیر افغانستان با پاکستان فرصت مناسبی ساخته است که ما به سمت ایران عزیز برویم و تجارت خود را از طریق بندرعباس و چابهار انجام دهیم.
وی تصریح کرد: البته باید تجارت دو جانبه در همان مرحله اول شکل بگیرد. ما در تلاش هستیم تجارت دو جانبه را با ایران شکل بدهیم. مثلا ۲ میلیارد دلار ما از ایران واردات می‌کنیم و فقط ۳۰ میلیون دلار صادرات داریم و این روش تجارت دو جانبه محسوب نمیشود. ما در جهت گسترش تجارت دو جانبه باید برویم. تجارت دو جانبه که شکل نگیرد یکی از حلقه‌های اقتصادی که منافعمان را تامین می‌کند، دچار خدشه می‌شود. وقتی هم یکی از حلقه‌هی منافع افغانستان تامین نشود روابط با ایران موقتی شکل می‌گیرد. ما طرفدار این هستیم که روابطمان با ایران پایدار باشد.
بشیری در مورد روابط اقتصادی کابل با پاکستان گفت: آنها سال‌های قبل از بازار افغانستان ناامید شده‌اند. زیرا در زمان حکومت اشرف غنی سیاست تنوع‌گرایی را در تعاملات اقتصادی کشور دنبال کردند و آن زمان پاکستان از تجارت با افغانستان ناامید شد. به خاطر این ناامید شد که ما در آن زمان حدود ۴۰ درصد واردات خودمان را از پاکستان داشتیم. ولی بعد از غنی با این سیاست تنوع گرایی و تقسیم واردات بین ایران و پاکستان روند را به شکل دیگری رقم زد. وقتی وابستگی ما کاهش یافت، ناامیدی در پاکستانی‌ها بروز کرد.
این کارشناس اقتصادی اظهار داشت: ما از طریق ایران به آسیای مرکزی کاملاً دسترسی داریم. روابط سیاسی حکومت سرپرست افغانستان با ایران در حالت ایده‌آل به سر می‌برد. از سوی دیگر روابط سیاسی کابل و اسلام‌آباد باعث شده که روابط اقتصادی افغانستان و پاکستان محدود شود.
بشیری در ادامه مطرح کرد: در این شرایط احتمالاً پاکستانی‌ها دسترسی ما را به بندر کراچی محدود‌تر کنند. با محدود شدن ما در دسترسی به بندر کراچی تبعات منفی اقتصادی و تجاری برای ما ایجاد می‌شود. زیرا هر بندر آبی برای افغانستان داری مشخصات منحصر به فردی است. اگر دسترسی ما به کراچی محدود بشود ما مقداری متضرر می‌شویم.
در خصوص اهمیت چابهار برای افغانستان گفت: چابهار پروژه سه کشور هندوستان، ایران و افغانستان است. هدف هندوستان به عنوان یک غول اقتصادی آسیای جنوبی این است که کالای خود را از طریق چابهار، به افغانستان و آسیای مرکزی برساند. ما هم بتوانیم کالاهای افغانستان را از مسیر چابهار به جنوب آسیا برسانیم. البته دغدغه امروز ما بندر واگه است. آرزو داریم بندر واگه کاملاً در اختیار ما قرار گیرد که فعلاً اینگونه نیست.
این کارشناس مطرح کرد: ما از طریق چابهار میتوانیم کالاهای خود را به آسیای مرکزی برسانیم و اخیراً دولت سرپرست افغانستان تعهد کرده که در چابهار سرمایه‌گذاری کند. از سوی دیگر هندی‌ها چندین سال است وعده میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری در چابهار داده‌اند، اما هنوز زیر بناهای چابهار شکل نگرفته است.
بشیری در نهایت گفت: حمله اخیری که در چابهار صورت گرفت و از طرف حکومت ایران خنثی شد؛ می‌تواند تاثیراتی بر سرمایه‌گذاری خصوصی داشته باشد. زیرا خاصیت سرمایه گذاری این است که در مکانی با احساس امنیت کامل سرمایه گذاری صورت بگیرد.
پیشنهاد می شود:تاجران افغان مایل به افزایش استفاده از بندر چابهار هستند
