به گزارش ایراف، اسلامآباد پست امروز (دوشنبه، ۸ دی) گفته که این موضوع در نشست «بررسی مسیرهای تجارت و پیوندهای اقتصادی پاکستان و افغانستان» که از سوی مرکز تحقیقات و مطالعات امنیتی برگزار شد، مورد بحث قرار گرفت.
در این نشست، مسئولان گمرک، فعالان اقتصادی و کارشناسان دو کشور درباره پیامدهای اختلالات تجاری اخیر گفتوگو کردند.
خان جان الکوزی، رئیس اتاق مشترک تجارت و صنعت پاکستان و افغانستان، در این نشست تأکید کرد که صلح و ثبات اقتصادی به یکدیگر گره خوردهاند و تجارت پایدار، پایه روابط بلندمدت دو کشور است.
او هشدار داد که ادامه بیثباتی، اهداف کلان صلح و یکپارچگی منطقهای را تهدید میکند.
فضل مقیم خان، رئیس پیشین اتاق تجارت سرحد، نیز ایجاد مناطق اقتصادی مرزی را راهکاری ضروری برای نهادینهسازی همکاریهای تجاری دانست و گفت رویکردهای یکجانبه، اقتصاد دو طرف را فرسوده میکند.
اسلامآباد پست به نقل از مجیب شینواری، رئیس انجمن نمایندگان گمرک تورخم، مینویسد که مردم مرزنشین بیشترین آسیب را از اختلالات تجاری دیدهاند و اقتصاد محلی در بسیاری از مناطق عملاً فلج شده است.
نقیبالله صافی، مدیر اجرایی دفتر کابل اتاق مشترک، نیز هشدار داده که ادامه بیثباتی میتواند به جابجایی دائمی بازارهای افغانستان از پاکستان به مسیرهای جایگزین منجر شود؛ روندی که نشانههای آن هماکنون قابل مشاهده است.
ابراهیم شمس، معاون پیشین اداره حمایت از سرمایهگذاری افغانستان، ریشه بسیاری از بیثباتیها را در محرومیت اقتصادی دانست و گفت اختلالات تجاری طولانیمدت، ناامنی را تشدید و فشار را بر شهروندان عادی افزایش میدهد.
محمد ابرار، پژوهشگر افغان، نیز تأکید کرد که این اختلالات، تولید را متوقف و زنجیره تأمین را مختل کرده و بهویژه صنایع کوچک و بخش کشاورزی را با بحران بیکاری روبهرو کرده است.
اسلامآباد پست در ادامه به نقل از احمد شاه یارزاده، تاجر افغان، مینویسد: «با تکرار اختلالات در تجارت پاکستان–افغانستان، بسیاری از تجار افغان مسیرهای ایران و آسیای مرکزی را انتخاب کردهاند. این مسیرها اگرچه هزینه بیشتری دارند، اما ثبات و اطمینان بیشتری فراهم میکنند.»
ارباب قیصر، رئیس بخش گمرک در اسلامآباد، نیز با اشاره به مشکلات عملیاتی و تلاشها برای حل پرونده کانتینرهای معوق، بر ضرورت هماهنگی بهتر میان نهادهای دو کشور تأکید کرده است.
یکی از نگرانیهای مشترک شرکتکنندگان، نبود سازوکار منظم میان اتاقهای بازرگانی بود؛ موضوعی که ارتباط ساختاریافته میان تجار و دستگاههای اجرایی را محدود کرده است.
آنان خواستار تقویت نقش بخش خصوصی و ایجاد سازوکارهای مشخص برای رفع موانع تجاری شدند.
در پایان، اسلامآباد پست به نقل از امتیاز گل، مدیر مرکز تحقیقات و مطالعات امنیتی، هشدار میدهد که ادامه بنبست تجاری میتواند به گسترش اقتصاد غیررسمی، کاهش فرصتهای شغلی و افزایش فشارهای اجتماعی منجر شود.
او تأکید کرده است که بازگرداندن ثبات به تجارت، یک ضرورت راهبردی برای آینده منطقه است.
گفتنیاست که ریشه اختلالات کنونی در تجارت افغانستان و پاکستان به تنشهای مرزی و امنیتی سه ماه اخیر میان طالبان و دولت اسلامآباد بازمیگردد؛ تنشهایی که از اواسط اکتبر با درگیریها و بستهشدن گذرگاههای کلیدی مانند تورخم و اسپینبولدک آغاز شد و تا امروز حل نشده باقی مانده است.
بستهشدن مرزهای افغانستان و پاکستان زیانهای اقتصادی سنگینی برای هر دو کشور به همراه داشته است.
بر اساس گزارشها، پاکستان در نتیجه بستهبودن مرزها برای بیش از دو ماه بیش از ۴.۵ میلیارد دلار خسارت دیده است.
علاوه بر این، تنها در ۲۴ روز نخست بستهشدن مرزها، بیش از ۲۰۰ میلیون دلار زیان مستقیم به تجارت دو کشور وارد شد و پاکستان در ۲۰ روز اول این وضعیت نیز حدود ۵۰ میلیون دلار ضرر جداگانه ثبت کرد.
توقف واردات زغالسنگ افغانستان و صادرات سیمان پاکستان نیز صنایع کلیدی این کشور را با مشکل مواجه کرده است.
در افغانستان نیز پیامدها گسترده بوده است. این کشور ۴۱ درصد از صادرات و ۱۴ درصد از واردات خود را از مسیر پاکستان انجام میدهد و بستهشدن مرزها این جریان حیاتی را مختل کرده است.
توقف تجارت دوجانبه که ارزش سالانه آن ۲ تا ۳ میلیارد دلار برآورد میشود، باعث توقف هزاران کامیون، آسیبدیدن محصولات صادراتی و افزایش قیمت برخی کالاهای اساسی در بازارهای افغانستان شده است.
