به گزارش ایراف، روز هفتم دی ماه در ایران به نام روز نهضت سواد آموزی نامگذاری و در تقویم ایران ثبت شده است.
سازمان نهضت سوادآموزی ایران یک سازمان دولتی ایرانی است که در ۷ دی ماه ۱۳۵۸ به فرمان امام خمینی (ره) و به منظور آموزش خواندن و نوشتن به بزرگسالان و نیز کودکانی که به مدرسه دسترسی ندارند (مناطق محروم) تشکیل شد و تاکنون فعالیتهای گستردهای در زمینه سوادآموزی انجام داده است؛ خدمات سوادآموزی ایران برای اتباع خارجی، به ویژه افغانستانیها نیز ارائه شده است.
نادر یاراحمدی، رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور ماه گذشته اعلام کرد در سال تحصیلی ۱۴۰۴ تاکنون ۳۲۰ هزار نفر از دانش آموزان اتباع در مدارس ثبتنام کردهاند.
وی افزود: تعداد دانش آموزان اتباع افغانستانی غیر مجاز ثبت نام شده در سال تحصیلی جدید پس از اجرای طرح بازگشت این اتباع نسبت به سال گذشته که ۷۰۰ هزار نفر بود کمتر شده است و وزارت کشور این وعده را میدهد که از دانش آموزان اتباع حمایت کرده و اجازه نمیدهیم که دانش آموزان اتباع از تحصیل باز بمانند.
علاوهبراین در سال تحصیلی جدید طبق آمارهای رسمی از ۶۰ هزار دانشجوی خارجی در ایران، ۲۰ هزار نفر دانشجوی اتباع افغانستانی هستند.
۹۲۰ هزار نفر اتباع خارجی تحت پوشش سوادآموزی در ۴۵ سال
بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵، حدود ۴۰۰ هزار نفر از اتباع خارجی ۱۰ تا ۴۹ ساله در کشور بیسواد بودهاند. با توجه به مهاجرپذیری بالا در برخی مناطق، بهویژه تهران و استانهای مرزی، این گروه سهم قابل توجهی از جمعیت بیسواد را تشکیل میدهند.
عبدالرضا فولادوند، رئیس سازمان نهضت سوادآموزی، اعلام کرد: ایران طی ۴۵ سال گذشته حدود ۹۲۰ هزار نفر از اتباع افغان و عراقی را تحت پوشش برنامههای سوادآموزی قرار داده است. کمکهای بینالمللی در این حوزه بسیار محدود و در مواردی نزدیک به صفر بوده است.
علاوهبراین سالانه حدود ۱۸ تا ۲۲ هزار نفر اتباع خارجی تحت آموزش قرار میگیرند که ۹۴ درصد آنها افغانستانی هستند. در سال ۱۴۰۳، پیشرفت دوره سوادآموزی اتباع ۶۵.۰۱ درصد و دوره انتقال ۵۴.۶۴ درصد گزارش شده است.
نرخ باسوادی اتباع افغانستانی هنگام ورود به ایران حدود ۶ درصد بود، اما بر اساس سرشماری ۱۳۹۵ به ۶۰ درصد رسیده که بالاتر از میانگین افغانستان (حدود ۵۰ درصد) است.
امکان دسترسی به تحصیل برای اتباع خارجی در مدارس بزرگسالان و نهضت سوادآموزی
دسترسی به تحصیل برای اتباع خارجی و پناهندگان نقش مهمی در توانمندسازی فردی و اجتماعی دارد. مدارس بزرگسالان و نهضت سوادآموزی از مسیرهایی هستند که بسیاری از بزرگسالان خارجی میتوانند سواد پایه و مدارک تحصیلی معادل کسب کنند.
طبق مقررات آموزش و پرورش، اتباع خارجی واجد شرایط میتوانند در دورههای سوادآموزی و مدارس بزرگسالان ثبتنام کنند و شرایط ثبتنام با توجه به وضعیت اقامت (دارای مدارک اقامتی، پناهجویان یا بدون مدرک) متفاوت است.
در صورت عدموجود مدارک کامل، ارائه معرفینامه از نهادهای حمایتی میتواند مفید باشد. برای پناهندگان و کسانی که مدارک اقامتی کامل ندارند، بسیاری از مراکز آموزشی تسهیلاتی ارائه میدهند.
این درحالیاست که بسیاری از دورههای نهضت سوادآموزی و مدارس بزرگسالان رایگان یا با هزینه کم برگزار میشوند. در مواردی که شهریه وجود دارد، امکان دریافت کمک از سازمانهای خیریه یا نهادهای حمایتی فراهم است.
محرومیت تحصیلی گسترده در افغانستان
این در حالی است که پس از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان، حدود ۲.۲ میلیون دختر از ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر از ابتدایی محروم شدهاند.
سازمان علمی، فرهنگی و آموزشی ملل متحد (یونسکو) هشدار داده در صورت تداوم محدودیتهای کنونی، شمار دختران محروم از آموزش تا سال ۲۰۳۰ به بیش از ۴ میلیون نفر خواهد رسید.
