اولتیماتوم ارتش پاکستان به طالبان؛ شکست دیپلماسی و بازگشت به تهدید

به گزارش ایراف، خبرگزاری بنگلادشی بلیتز در گزارشی تحلیلی تازه نوشت روابط پاکستان و افغانستان در سال‌های اخیر به پایین‌ترین سطح خود رسیده است؛ روابطی که با سرزنش‌های مداوم، درگیری‌های مرزی و سرخوردگی راهبردی در اسلام‌آباد و راولپندی همراه شده است.

این وضعیت در دهم دسامبر آشکارتر شد؛ زمانی که عاصم منیر، رئیس ستاد نیروهای دفاعی و فرمانده ارتش پاکستان، در کنفرانس ملی علما در اسلام‌آباد هشدار صریحی به طالبان افغانستان داد و تأکید کرد کابل باید میان روابط با پاکستان و حمایت از تحریک طالبان پاکستان(تی‌تی‌پی) یکی را انتخاب کند. 

بر بنیاد این تحلیل، این هشدار که عملاً یک اولتیماتوم بود، نشان داد سیاست دیرینهٔ پاکستان برای اثرگذاری بر کابل ــ از طریق همسویی ایدئولوژیک، تعامل دیپلماتیک، حملات فرامرزی و فشار بر پناهجویان افغان ــ به بن‌بست رسیده است.

به گفتهٔ بلیتز، این رویکرد تازه اسلام‌آباد بیش از آنکه نشانهٔ قدرت باشد، اعترافی به شکست سیاست‌های گذشته است. 

طالبان افغانستان بارها ادعاهای پاکستان درباره حضور تی‌تی‌پی در خاک خود را رد کرده و این مسئله را مشکل داخلی پاکستان دانسته‌اند.

در حالی که اسلام‌آباد انتظار داشت بازگشت طالبان در سال ۲۰۲۱ به قدرت، عمق راهبردی و همکاری امنیتی برای پاکستان به همراه داشته باشد، واقعیت خلاف این بود: طالبان جدید به دنبال استقلال و مشروعیت بین‌المللی‌اند و حاضر نیستند تصمیم‌های امنیتی خود را تابع خواسته‌های پاکستان کنند. 

بلیتز می‌نویسد امروز تی‌تی‌پی به جدی‌ترین تهدید امنیت داخلی پاکستان بدل شده و با وجود عملیات‌های گسترده ارتش، نه‌تنها تضعیف نشده بلکه قدرتمندتر نیز شده است.

اقدامات سخت‌گیرانه ارتش، از جمله تخریب روستاها و ناپدیدسازی‌های اجباری، به جای مهار شورش، نارضایتی‌ها را عمیق‌تر کرده و چرخه‌های افراط‌گرایی را تقویت کرده است. 

این تحلیل تأکید می‌کند که پاکستان سال‌ها میان «طالبان خوب» و «طالبان بد» تمایز قائل می‌شد و همین سیاست گزینشی پس از حمله خونین سال ۲۰۱۴ در مدرسهٔ ارتش پیشاور فروپاشید.

اکنون متهم‌کردن افغانستان به‌عنوان تنها مسئول تی‌تی‌پی، نادیده گرفتن واقعیتی است که ریشه در انتخاب‌های راهبردی و ناکامی‌های حکمرانی داخلی پاکستان دارد. 

بلیتز نتیجه می‌گیرد که هشدار اخیر فرمانده ارتش پاکستان بیش از آنکه نشانهٔ قاطعیت باشد، بیانگر فرسودگی راهبردی اسلام‌آباد است.

تا زمانی که پاکستان به بازاندیشی در تاکتیک‌های ضدشورش و اصلاح حکمرانی داخلی نپردازد، تهدیدها جایگزین دیپلماسی خواهند شد و امنیت پایدار همچنان دور از دسترس خواهد ماند.