به گزارش ایراف، این گفتوگو در برنامه Worlds Apart شبکه راشاتودی انجام شده و عراقچی در آن برای نخستینبار جزئیات تازهای از روند مذاکرات غیرعلنی و تحولات پس از حملات اسرائیل و آمریکا را تشریح کرده است.
توقف تماسها با فرستاده ویژه آمریکا پس از حملات
عراقچی در این گفتوگو تأیید کرد که طی ماههای گذشته با استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ریاستجمهوری آمریکا، در تماس بوده است.
او گفت پنج دور مذاکره میان دو طرف انجام شده و حتی دور ششم برای ۱۵ ژوئن تعیین شده بود، اما «دو روز پیش از آن، اسرائیلیها بدون هیچگونه تحریک قبلی به ما حمله کردند و سپس ایالات متحده نیز به آن پیوست.»
به گفته او، این حمله در میانه مذاکرات «بسیار عجیب» بود و باعث شد تهران تصمیم بگیرد تماسها را متوقف کند.
عراقچی این رویداد را «تجربهای بسیار بسیار تلخ» خواند و یادآور شد که خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ نیز تجربه تلخ دیگری بوده است.
او افزود که پس از جنگ دوازدهروزه نیز تبادل نظر با ویتکاف ادامه داشت، اما «اصرار آمریکاییها برای ازسرگیری مذاکرات با رویکردی کاملاً نادرست همراه بود.»
ایران به تهدید پاسخ نمیدهد؛ به احترام پاسخ میدهد
در پاسخ به پرسشی درباره امکان تغییر رویکرد دولت فعلی آمریکا، عراقچی گفت: «ما برای یک توافق عادلانه و متوازن که از طریق مذاکره حاصل شود آمادهایم، اما برای پذیرش دیکته آماده نیستیم.»
او توضیح داد که ایران در سال ۲۰۲۵ نیز تجربههای تلخی داشته است؛ از جمله مذاکرات مربوط به موضوع «اسنپبک» در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل، که به گفته او «تمام ایدههای ایران رد شد» و تهران به این نتیجه رسید که «آمریکا آمادگی یک توافق عادلانه را ندارد.»
ارزیابی خسارات حملات به نطنز و فردو؛ «فناوری را نمیتوان بمباران کرد»
شش ماه پس از حملات آمریکا به تأسیسات هستهای نطنز و فردو، عراقچی تأیید کرد که این مراکز «بهطور جدی آسیب دیدهاند»، اما تأکید کرد: «فناوری ما همچنان پابرجاست و فناوری را نمیتوان بمباران کرد.»
او گفت ایران از حق خود برای استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای، از جمله غنیسازی، صرفنظر نخواهد کرد و افزود: «این فناوری را خودمان توسعه دادهایم. دانشمندان ما برای آن فداکاری کردهاند. مردم ما از تحریمها و اکنون از یک جنگ ویرانگر رنج بردهاند.»
با این حال، عراقچی تأکید کرد که ایران آماده است «اطمینان کامل» بدهد که برنامه هستهایاش صلحآمیز است؛ همانگونه که در توافق ۲۰۱۵ این کار را انجام داد.
او تجربه برجام را «نمونه موفق دیپلماسی» و تجربه حملات نظامی را «تجربهای ناکام» دانست و گفت اکنون «دو گزینه پیش روی آمریکا است.»
اختلاف با آژانس؛ «هیچ سابقهای برای بازرسی از تأسیسات مورد حمله وجود ندارد»
عراقچی از عدم محکومیت حملات اسرائیل و آمریکا به تأسیسات هستهای ایران توسط آژانس بینالمللی انرژی اتمی(NPT) انتقاد کرد و آن را «سابقهای بسیار بد» در تاریخ آژانس دانست.
او گفت ایران همچنان عضو متعهد NPT است و آماده همکاری با آژانس میباشد، اما یک پرسش اساسی مطرح است: «یک تأسیسات هستهای که مورد حمله قرار گرفته است چگونه باید بازرسی شود؟»
به گفته او، چون هیچ سابقهای در این زمینه وجود ندارد، ایران و آژانس توافق کردهاند که درباره چارچوب جدید بازرسی مذاکره کنند.
آژانس بهجای حرفهایگری، سیاسی شده است
عراقچی با اشاره به تجربه مشابه روسیه در موضوع نیروگاه زاپروژیا، آژانس را نهادی دانست که «تحت تأثیر برخی کشورها در شورای حکام» قرار گرفته است.
او گفت: «بمباران یک تأسیسات هستهای صلحآمیز بزرگترین نقض حقوق بینالملل است، اما آژانس و بسیاری از کشورهای اروپایی از محکوم کردن آن خودداری کردند.»
عراقچی تأکید کرد که آژانس باید به «وظیفه حرفهای» خود بازگردد و روسیه نیز بهعنوان عضو دائم شورای امنیت باید بر این اصل پافشاری کند.
غنیسازی؛ حق مسلم و مسئلهای مرتبط با شأن ملی
در پاسخ به پرسشی درباره اینکه چه چیزی میتواند آمریکا را راضی کند، عراقچی گفت:
«غنیسازی پیش از هر چیز حق ماست و سپس مسئلهای مربوط به شأن و غرور ملی است.»
او حملات به تأسیسات هستهای ایران را «اولین ضربه به رژیم عدم اشاعه» دانست و هشدار داد که سلب حق استفاده صلحآمیز از فناوری هستهای از یک کشور، «کل NPT را تضعیف میکند.»
عراقچی تأکید کرد: «بهترین کاری که ایالات متحده میتواند برای جهان انجام دهد این است که به NPT احترام بگذارد و حق کشورهایی را که میخواهند بر اساس این معاهده از حقوق خود استفاده کنند، به رسمیت بشناسد.»
حضور نظامی آمریکا؛ عامل ثبات یا بیثباتی؟
در بخش دیگری از گفتوگو، مجری برنامه با اشاره به افزایش حضور نظامی آمریکا در منطقه پرسید آیا این حضور عامل ثبات است یا بیثباتی.
تشدید تنش با حضور نظامی آمریکا
عراقچی پاسخ داد: «موضوع کاملاً روشن است؛ این حضور باعث بیثباتی منطقه و افزایش تنش شده است. در دو سال گذشته، اسرائیلیها به هفت کشور در منطقه حمله کردهاند و همچنان به تهدیدهای خود ادامه میدهند.»
او افزود که اسرائیل آتشبسهای غزه و لبنان را نقض میکند و آمریکا بهعنوان ضامن این آتشبسها «بیتفاوت» است.
نگرانی از حمله دوباره آمریکا؟ آمادگی کامل ایران برای مقابله با هرگونه اقدام نظامی
در پاسخ به پرسشی درباره احتمال حمله مجدد آمریکا، عراقچی گفت: «طبیعتاً این احتمال را رد نمیکنیم، اما برای آن کاملاً آماده هستیم؛ حتی آمادهتر از گذشته. این آمادگی برای جلوگیری از جنگ است، نه استقبال از آن.»
او تأکید کرد که ایران «همه آنچه در تجاوز قبلی آسیب دیده بود را بازسازی کرده» و هشدار داد: «اگر آنها بخواهند همان تجربه شکستخورده را تکرار کنند، به نتیجه بهتری دست نخواهند یافت.»
