به گزارش ایراف، این نشست که از ۲۴ آذر با حضور مقامات عالیرتبه سازمان ملل و نمایندگان کشورهای مختلف آغاز شده، امروز (۲۶ آذر) نیز ادامه یافت.
یاراحمدی در سخنان خود با اشاره به پیامدهای مداخلات نظامی قدرتهای فرامنطقهای در کشورهایی مانند افغانستان و عراق گفت: «ایران بیش از ۴۵ سال است که میزبان میلیونها آواره بوده؛ وضعیتی که نتیجه سیاستهای مداخلهجویانه آمریکا و متحدانش در منطقه است.»
خدمات فراتر از تعهدات بینالمللی
او با اشاره به اینکه ایران با وجود تحریمهای سنگین و محدودیت منابع، خدماتی فراتر از تعهدات کنوانسیون ۱۹۵۱ ارائه کرده، افزود: «تمامی کودکان افغانستانیِ در سن تحصیل، بدون توجه به وضعیت اقامتی خود یا والدینشان، امکان ثبتنام در مدارس دولتی ایران را دارند و اکنون بیش از ۴۰۰ هزار دانشآموز افغانستانی در کشور مشغول تحصیلاند. همچنین دهها هزار نفر از آوارگان افغان تحت پوشش بیمه سلامت و خدمات درمانی قرار گرفتهاند.»
فشار زیرساختی پس از تحولات ۲۰۲۱ افغانستان
یاراحمدی با اشاره به موج جدید ورود آوارگان پس از تحولات افغانستان در سال ۲۰۲۱ گفت: «ایران برای ساماندهی این جمعیت، طرح سرشماری و میزبانی موقت را اجرا کرد، اما با توجه به فشار فزاینده بر زیرساختها و بهبود نسبی شرایط در افغانستان، برنامه نظاممند کردن حضور اتباع افغانستانی در کشور آغاز شد.»
او تأکید کرد که ایران مانند هر کشور دیگری نمیتواند حضور مهاجران غیرقانونی را بپذیرد، هرچند حمایت از گروههای آسیبپذیر همواره در اولویت بوده است.
تحریمها و کاهش کمکهای بینالمللی
یاراحمدی با اشاره به تأثیر تحریمهای غیرقانونی بر کاهش کمکهای بشردوستانه گفت: «تحریمها باعث شده حمایتهای بینالمللی کاهش یابد و ادامه میزبانی گسترده از آوارگان در چنین شرایطی دشوار شود.»
عدم تحقق اهداف پیمان جهانی پناهندگان
او با انتقاد از عدم تحقق اهداف «پیمان جهانی پناهندگان» افزود: «هفت سال پس از تصویب این پیمان، اصل کاهش فشار بر کشورهای میزبان و تقسیم عادلانه مسئولیتها، بهویژه درباره ایران، محقق نشده است. با وجود اعلام بیش از ۲.۲ میلیارد دلار تعهد مالی در مجمع ۲۰۲۳، سهم ایران بسیار ناچیز بوده و حتی بودجه عملیاتی کمیساریای عالی پناهندگان در ایران کاهش یافته است.»
ضرورت افزایش سهمیه اسکان مجدد
یاراحمدی همچنین به تعهد اسکان مجدد یک میلیون پناهنده تا سال ۲۰۳۰ اشاره کرد و گفت: «به دلیل سهمیههای محدود کشورهای مقصد، فشار بر کشورهای میزبان همچنان ادامه دارد. لازم است سهمیه اسکان مجدد پناهندگان ساکن ایران متناسب با حجم میزبانی افزایش یابد.»
سیاست اصلی ایران: بازگشت داوطلبانه و با عزت
او تأکید کرد: «مهمترین سیاست جمهوری اسلامی ایران درباره پناهندگان افغانستانی، تسهیل بازگشت داوطلبانه، امن و با عزت آنان به کشورشان است. جامعه جهانی و مسئولان حاکم در افغانستان باید شرایط لازم برای این بازگشت را فراهم کنند.»
در حاشیه این نشست، برخی نهادهای بینالمللی از جمله کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل نیز بار دیگر بر نقش ایران در مدیریت یکی از بزرگترین جمعیتهای پناهنده جهان تأکید کردند.
طبق ارزیابیهای منتشرشده، ایران همچنان در میان سه کشور نخست میزبان پناهندگان قرار دارد و بهرغم فشارهای اقتصادی، خدمات آموزشی، درمانی و معیشتی گستردهای به آوارگان ارائه میدهد.
کارشناسان سازمان ملل همچنین هشدار دادهاند که کاهش بودجههای بشردوستانه و عملنکردن بسیاری از کشورها به تعهدات مالی و اسکان مجدد، میتواند وضعیت پناهندگان در منطقه را با چالشهای جدیتری روبهرو کند.
این در حالیاست که اخیراً یاراحمدی، اعلام کرد: از ابتدای سال و پس از اجرای طرح اخراج اتباع غیرقانونی، تاکنون یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفر از اتباع افغانستانی از کشور طرد شدهاند.
با کسر این عدد از آمار کلی شش میلیون و ۱۰۰ هزار نفری، حدود چهار میلیون و ۵۰۰ هزار نفر از اتباع افغانستانی در کشور باقی ماندهاند.
وی افزود: تا شهریور امسال ورود غیرمجاز اتباع افغانستانی کم بود، اما از مهرماه این روند افزایش یافته است.
