به گزارش ایراف، بر اساس جدیدترین گزارش برنامه توسعه سازمان ملل (UNDP)، بازگشت حدود ۲.۳ میلیون شهروند افغانستانی به کشور، روند بهبود و ثبات را در افغانستان تحت فشار شدیدی قرار داده است. این نهاد بین‌المللی خواستار سرمایه‌گذاری فوری در مناطق میزبان و لغو محدودیت‌ها علیه کار زنان شد.
گزارش این سازمان با عنوان «از بازگشت تا بازسازی» تاکید می‌کند که جوامع محلی در «مناطق بازگشت» با فشار فزاینده‌ای برای جذب این جمعیت عظیم روبرو هستند؛ این چالش در شرایط رکود اقتصادی، شوک‌های اقلیمی و زمین‌لرزه‌های اخیر به مراتب پیچیده‌تر شده است.
بیشتر بازگشت‌کنندگان در مناطق فقیر شرق و شمال کشور اسکان یافته‌اند که این امر رقابت برای منابع محدودی مانند کار، مسکن و آب را به شدت افزایش داده است.
هشدار سازمان ملل درباره عواقب منع اشتغال زنان
کانی ویگناراجا، معاون دبیرکل سازمان ملل و مدیر منطقه‌ای این سازمان، با ابراز نگرانی از ممنوعیت کار زنان گفت: «در برخی ولایت‌ها، از هر چهار خانواده یکی به درآمد زنان وابسته است. وقتی زنان از کار منع می‌شوند، خانواده‌ها، جوامع و در نهایت کشور زیان می‌بینند.» وی هشدار داد که حذف زنان از تیم‌های امدادی به معنای قطع خدمات حیاتی برای نیازمندترین افراد، از جمله بازگشت‌کنندگان است.
از هر ۱۰ خانواده افغانستانی ۹ خانواده درگیر گرسنگی و بدهکاری هستند
یافته‌های این گزارش که بر اساس نظرسنجی از حدود ۴۹ هزار خانواده افغان تهیه شده، نشان از عمق بحران معیشتی دارد: ۹ خانوار از هر ۱۰ خانوار برای بقا به راهکارهای منفی مانند کاهش وعده‌های غذایی، فروش دارایی و قرض متوسل شده‌اند.
از سویی قرض و بدهی در ۸۸ درصد خانواده‌های بازگشت‌کننده و ۸۱ درصد خانواده‌های میزبان شایع است.
علاوه‌براین دسترسی به خدمات اساسی مانند بهداشت، آب پاک و آموزش به‌ویژه در مناطق روستایی و برای زنان و دختران به طور قابل توجهی کاهش یافته است.
سرمایه‌گذاری‌های هدفمند راهکار پایدار بازسازی
این گزارش می‌افزاید سرمایه‌گذاری‌های هدفمند در برخی مناطق بازگشت، تاثیر مثبت خود را نشان داده است. استیفن رودریگز، نماینده مقیم برنامه توسعه سازمان ملل در افغانستان، تاکید کرد: «بازسازی محلی مؤثر است. با پیوند دادن فرصت‌های درآمدی، خدمات اساسی، مسکن و همبستگی اجتماعی، می‌توان فشار را از دوش مناطق پر بازگشت برداشت.»
این برنامه‌ها با همکاری نهادهای بین‌المللی دیگر در قالب گروه کاری «راه‌حل‌های پایدار» در حال اجراست.
پیش از این نیز کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان و سازمان بین‌المللی مهاجرت در گزارشی مشترک هشدار داده‌اند که اخراج مهاجران افغانستانی از پاکستان به‌ویژه در هفته‌های اخیر روندی فزاینده داشته است.
این در حالی است که افزایش ناگهانی بازگشت‌های گروهی در حالی رخ می‌دهد که زیرساخت‌های پذیرش و بهداشتی در افغانستان همچنان در وضعیت ناپایداری قرار دارد و بازگشت بدون برنامه‌ریزی خطر افزایش فقر چندبعدی و ناامنی اجتماعی را بالا می‌برد.
