به گزارش ایراف، برنامه جهانی غذا (WFP) در افغانستان نگرانی عمیق خود را نسبت به بدتر شدن بحران اقتصادی این کشور ابراز کرده و تاکید کرده است که میلیون ها نفر به کمک فوری نیاز دارند.
برنامه جهانی غذا در جدیدترین مطلب خود در صفحه ایکس نوشته است که خانواده های افغان مجبور هستند بین غذا دادن به فرزندان خود و گرم نگه داشتن آنها در زمستان سخت یکی را انتخاب کنند.
این سازمان بر نیاز به کمکهای بشردوستانه فوری با شروع فصل سرما تاکید کرده است.
این در حالی است که چندین سازمان کمک بین المللی در مورد افزایش فقر و نیاز فزاینده به حمایت های بشردوستانه در افغانستان در ماه های زمستان هشدار داده اند.
پیش از این WFP گزارش داده بود که به دلیل کمبود بودجه، نمی تواند در زمستان به میلیون ها نفر در افغانستان کمک های غذایی ارائه کند.
بر اساس برنامه جهانی غذا، تنها می تواند شش میلیون نفر را در زمستان امسال حمایت کند، در حالی که تخمین زده می شود 15 میلیون افغان برای زنده ماندن به کمکهای بشردوستانه نیاز دارند.
همزمان، دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل متحد (OCHA) گزارش داد که در سال 2025، تقریباً 22.9 میلیون افغان – تقریباً نیمی از جمعیت کشور – به کمک های بشردوستانه نجات بخش نیاز دارند.
از آنجایی که افغانستان با بحران انسانی فزاینده ای مواجه است، جامعه بین المللی باید به سرعت برای رفع شکاف مالی اقدام کند. افزایش همکاری بین کشورهای کمک کننده، آژانس های کمک رسانی و گروه های بشردوستانه برای نجات جان انسان ها ضروری است.
آمریکا کمک به افغانستان را قطع کند
با این حال، روز گذشته یک نماینده جمهوری خواه و تندروی کنگره آمریکا از دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب خواسته است تا کمک های مالی به افغانستان را متوقف کند.
بورچت گفت که دولت آمریکا نباید به دشمنان خود در خارج از کشور کمک مالی کند.
در همین حال، وزارت اقتصاد طالبان ابراز امیدواری کرده است که کمک های بین المللی متوقف نشود.
آمریکا چه مقدار به افغانستان کمک کرد؟
کمک کشورهای عضو سازمان ملل متحد و آمریکا به افغانستان در سه سال گذشته بهعنوان یکی از موضوعات مهم اقتصادی افغانستان به شمار میرود تا جایی که همین کمک ها موجب شده است تا پول افغانستان با ثبات باشد.
با این حال، بازرس ویژه ایالات متحده امریکا برای بازسازی افغانستان (سیگار) اعلام کرده که ایالات متحده امریکا از آگوست ۲۰۲۱ میلادی تاکنون ۲۰.۷ میلیارد دلار برای افغانستان اختصاص داده که از این میان ۲.۹ میلیارد دلار کمکهای بشردوستانه و توسعهای، انتقال ۳.۷ میلیارد دلار داراییهای افغانستان به صندوق امانی، و بیش از ۱۴ میلیارد دلار را برای پناهجویان افغان اختصاص داده است.
جالب اینجا است که وزارت اقتصاد طالبان این گزارش سیگار را مبالغهآمیز خوانده و گفته که این مقدار پول در اختیار شهروندان کشور افغانستان قرار نگرفته است.
افزون بر این، سازمان ملل متحد اعلام کرده است که باوجود سرازیر شدن میلیاردها دلار به افغانستان، این کشور همچنان با فقر گسترده روبهرو است.
معاون هیات معاونت سازمان ملل در افغانستان پیش از این گفته بود در طول سال جاری بیش از ۷ میلیارد دلار از سوی کشورهای جهان برای کمک به مردم افغانستان ارسال شده است.
اندریکا راتواته، معاون نماینده ویژه سازمان ملل برای افغانستان با اشاره به اینکه در سال جاری، 23 میلیون شهروند افغانستان نیازمند کمکهای بشردوستانه هستند، تاکید کرد کمکهای مالی جهانی برای افغانستان توسعه نیافته و همچنان محدود باقی مانده است.
وی تصریح کرد: جامعه جهانی درگیر بحرانهای مختلفی است و منابع آن در جهات مختلف تقسیم میشوند؛ من نگرانم که منابع بشردوستانه برای افغانستان بیش از این کاهش یابد، در این صورت تأثیرات آن ویرانگر خواهد بود.
این مقام عالیرتبه گفته بود برای 6 ماه آتی نیازمند کمک 718 میلیون دلاری هستیم تا بتوانیم افغانستان را سرپا نگه داریم.
چرا کمکها به هدف نمیرسد؟
آنچه می توان تا اینجا برداشت کرد این است که کمک مالی به افغانستان انجام می شود ولی مسئله این است که چرا مشکلات برطرف نمی شود؟ در حالی که کمکهای خارجی میتواند به زنده ماندن میلیونها افغان کمک کند، این یک راه حل بلندمدت برای افغانستان نیست. مشکل در افغانستان مقدار کمک های خارجی نیست، بلکه سیستم و مکانیزم هایی است که کمک های خارجی را مدیریت میکند.
تریلیونها دلار در طول ۲۰ سال گذشته از طریق یک سیستم مدیریت مالی وارد افغانستان شده؛ اما هنوز فقر در این کشور بیداد می کند پس مشخص است که کمکها در جاهای دیگر هزینه شده است.
ظاهرا در زمان حکومت فعلی چالشها بیشتر و گسترده تر شده است؛ زیرا هنوز همان سیستم معیوب انتقال پابرجاست و خبری از شفافیت نیست و جالب این است که کسی هم در حکومت پاسخگو نیست. بنابراین تا این وضعیت موجود است هیچ راهی برای اطمینان از رسیدن کمک های خارجی به جمعیت افغانستان وجود ندارد.
با این شرایط هیچ کس نمیتواند تضمین کند که این کمک ها به هدف رسیده است تا زمانی که این سیستم مدیریت معیوب مالی وجود دارد تاثیر کمکهای خارجی بر جامعه افغانستان مشخص نخواهد شد و با این روند این انتظار می رود که حتی از کمک ها کاسته شود.
به نظر می رسد جامعه بینالمللی و مساعدت کنندگان، به جای نگرانی در مورد میزان کمکهای خارجی، باید نگران سازوکار مناسبی باشند تا اطمینان حاصل شود که کمکهای خارجی به پیشرفت افغانها کمک خواهد کرد.
آنچه وضعیت را برای افغانها و افغانستان بدتر میکند این است که هنوز جامعه جهانی نتوانسته است حکومت فعلی را به رسمیت بشناسد، بنابراین این کمک ها ممکن است کم ولی ادامه پیدا کند؛ زیرا همانطور که از نام این کمک ها پیداست اینها کمک ها بشردوستانه است.
نبود نظام حسابرسی و حسابداری متمرکز در افغانستان
وقتی شرایط کمک های بشردوستانه را در طول سالهای گذشته ارزیابی میکنیم مشخص می شود که اساسا هیچ نظام مشخص حسابداری و حسابرسی در بخشهای اقتصادی افغانستان وجود ندارد. پول از یکسو می آید اما مشخص نمیشود در چه مسیری هزینه شده است و این مسئله شائبه سو استفاده را افزایش می دهد و حتی مردم افغانستان نیز از این مسئله گله مند هستند.
کارشناسان امور اقتصادی می گویند: نهادهای دریافت کننده کمک های مالی چون نظام حسابداری ندارند و یا اگر هم وجود داشته باشد به دلیل نبود حسابرس شفاف نیست، آمارشان با آمار ارائه شده از سوی سازمان ملل در تناقض است.
نبود این سیستم مالی موجب می شود پول ها در بخش های مختلف غیر از اهداف مشخص شده هزینه شوند و کسی هم نسبت به این موضوع پاسخگو نیست.
از طرف دیگر ممکن است نهادهای بین المللی پول های کمک شده به افغانستان را در راستای اولویت ها و میکانیزم خودشان مصرف کنند که این مورد هم راهگشای مشکلات فعلی مردم افغانستان نخواهد بود.
بنابراین وجود این بی نظمی در توزیع کمک نهادهای بین المللی در افغانستان مسئله را حادتر خواهد کرد به همین دلیل به نظر می رسد برای حل این معضل سازمان ملل باید هرچه سریعتر ورود کرده و به عنوان یک نهاد ناظر عمل کند.