به گزارش ایراف، بر اساس آمارها، در آخرین روزهای حکومت پیشین، تعداد رسانههای فعال در افغانستان به بیش از یک هزار رسانه تصویری، صوتی و چاپی میرسید، اما اکنون وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان اعلام کرده که تنها 370 رسانه فعال وجود دارد که نزد این وزارت ثبت شدهاند و بیش از 800 رسانه دیگر طی سه سال حاکمیت طالبان از فعالیت بازمانده یا فعالیت خود را در خارج از کشور ادامه دادهاند.
خبرنگاران و رسانهها در افغانستان میگویند که با محدودیتهای گستردهای مواجه هستند و به اطلاعات دسترسی مناسبی ندارند. به گفته خبرنگاران، پس از حاکمیت دوباره طالبان، دسترسی به اطلاعات به شدت محدود شده و طالبان با فشار بر خبرنگاران و رسانهها، بسیاری از برنامهها و حتی اخبار روز را تحت سانسور قرار میدهند.
بازداشت، ضرب و شتم و تهدیدهای خودسرانه خبرنگاران از سوی اعضای طالبان، بهویژه کارمندان وزارت امر به معروف و نهی از منکر و ریاست استخبارات حکومت کابل، بخشی دیگر از چالشهایی است که میتواند تأثیر منفی بر کار و فعالیت خبرنگاران و رسانهها در افغانستان داشته باشد.
خبرنگاران میگویند که هرچند در دوران حکومتهای پیشین نیز با مشکلات زیادی مواجه بودند، اما زمینهای برای فعالیت و آزادی رسانهها و خبرنگاران در افغانستان وجود داشت. آمارها نشان میدهد که صدها کارمند رسانه طی سه سال گذشته با حاکمیت طالبان در افغانستان از کار رسانهای کنارهگیری کرده یا به کشورهای دیگر پناهنده شدهاند.
زنان که بخش بزرگی از کارمندان رسانهها را در افغانستان تشکیل میدادند، اکنون نهادهای حامی خبرنگاران میگویند که 95 درصد از زنان به دلیل فشارهای طالبان از رسانهها اخراج شده یا خودشان مجبور به ترک کار رسانهای شدهاند.
قانون دسترسی به اطلاعات که در حکومت گذشته افغانستان به تصویب رسید و چندین نهاد ملی و بینالمللی در زمینه حمایت از خبرنگاران و رسانهها در افغانستان فعالیت میکردند، اکنون به دلیل فشارهای حکومت متوقف شده است.
نهاد نی (نهاد حمایت از خبرنگاران و رسانههای آزاد افغانستان) در اوایل سال جاری میلادی به دلیل فشارهای طالبان ناچار به توقف فعالیتهای خود شد. عبدالمجیب خلوتگر، رئیس این نهاد، در یک پیام تصویری از پایان کارش در افغانستان خبر داد و گفته بود که به دلیل فشارهای حکومت نتوانستهاند به حمایت از خبرنگاران ادامه دهند.
علاوه بر نی، شمار دیگری از نهادها نیز فعالیتهای خود را در افغانستان متوقف کردهاند و تنها یک یا دو نهاد که هنوز در کشور فعال هستند، با وجود مشکلات خبرنگاران و رسانهها، نمیتوانند صدای آنها را بهخوبی به گوش برسانند.
مسئولان حکومت طالبان، نزدیک به یک سال پیش اعلام کردند که کار بر روی تنظیم قانون دسترسی به اطلاعات به پایان رسیده و قرار است به زودی این قانون به تصویب برسد، اما با گذشت نزدیک به یک سال، هنوز خبری از تصویب این قانون نیست و سران حکومت بهطور روزمره محدودیتهای زیادی بر رسانهها و خبرنگاران وضع میکند.
در تازهترین اقدام، طالبان رسانهها را از برگزاری برنامههای زنده سیاسی منع کرده و از مسئولان رسانهها خواستهاند که برنامههای سیاسی را بهصورت زنده برگزار نکنند.
خبرنگاران و مسئولان رسانهها در افغانستان از حکومت خواهان همکاری هستند و تأکید میکنند که باید از وضع محدودیتها بر کار خبرنگاران و رسانهها دست برداشته و فرصت دهند تا خبرنگاران بتوانند مطابق قانون رسانهها فعالیت کنند.
هرچند حکومت سرپرست بارها اطمینان داده که به مشکلات خبرنگاران و رسانهها رسیدگی میکند، اما خبرنگاران میگویند که متأسفانه هنوز در این مورد کار مؤثری صورت نگرفته است.