امنیت انرژی افغانستان به دلیل عرضه ناکافی و ناپایدار برق، که به دلیل تولید داخلی و ظرفیت انتقال محدود تشدید شده، به خطر افتاده است.
به گزارش ایراف، سازمان امنیت و همکاری اروپا در گزارش خود در بخش انرژی آسیای مرکزی عنوان کرده است که در میان این چالش‌ها، فرصت‌هایی برای همکاری‌های منطقه‌ای و راه‌حل‌های پایدار برای رسیدگی به بحران انرژی افغانستان وجود دارد.
شبکه برق کشور با زیرساخت های قدیمی، مسائل فنی و آسیب پذیری در برابر حوادث امنیتی، از جمله عملیات های خرابکارانه در تاسیسات انرژی توسط برخی گروه‌ها مواجه است. خاموشی های مکرر همگان را تحت تأثیر گذاشته و چالش های بهداشتی و اجتماعی – اقتصادی افزایش می دهد.
انرژی های تجدید پذیر راه حل امیدوار کننده ای برای رفع ناامنی انرژی در افغانستان با منابع فراوان خورشیدی، بادی و برق آبی ارائه می دهد. با این حال، علیرغم ابتکارات دولت و حمایت بین‌المللی، پیشرفت در توسعه زیرساخت‌های انرژی‌های تجدیدپذیر آهسته بوده است. چالش ها شامل ایجاد یک محیط تجاری شفاف، جذب سرمایه گذاری و رسیدگی به مسائل مدیریت آب در توسعه نیروگاه های آبی است.
چشم انداز انرژی در افغانستان با چالش های مهم و پتانسیل های امیدوارکننده مشخص می شود. این کشور به شدت به محصولات نفتی وارداتی متکی است که 56 درصد از کل عرضه انرژی آن را در سال 2019 تشکیل می داد.
علیرغم تلاش ها برای توسعه تولید نفت داخلی، تولید نفت و گاز افغانستان بسیار پایین است. ابتکارات اخیر حکومت سرپرست برای افزایش استخراج نفت نشان دهنده تلاش هایی برای رسیدگی به این موضوع است، مانند توافقنامه استخراج نفت با یک شرکت نفتی دولتی چین در ماه ژانویه 2023.
قبل از به قدرت رسیدن طالبان، افغانستان به شدت به حمایت مالی و کمک های خارجی برای توسعه زیرساخت های حیاتی و جذب سرمایه گذاری خصوصی در بخش انرژی متکی بود. برنامه‌هایی برای خودکفایی بخش انرژی و هدایت بخش خصوصی تا سال 2032 وجود داشت که به سرمایه‌گذاری تخمینی 7.5 میلیارد دلاری نیاز داشت.
با این حال، حوادث سال 2021 این برنامه‌ها را مختل کرد و منجر به مسدود شدن پروژه های زیربنایی بزرگ مانند خطوط انتقال ترکمنستان-ازبکستان-تاجیکستان-افغانستان-پاکستان TUTAP و ترکمنستان-افغانستان-پاکستان TAP و همچنین ترکمنستان و خط لوله گاز افغانستان – پاکستان – هند TAPI شد.
سازمان امنیت و همکاری اروپا با استفاده از موقعیت و حضور خود در آسیای مرکزی می تواند نقشی اساسی در رفع موانع ایفا کند. سازمان امنیت و همکاری اروپا با تقویت مکانیسم های هماهنگی، ارائه آموزش و پشتیبانی از ظرفیت سازی و بهره گیری از متخصصان بخش انرژی، می‌تواند به افزایش امنیت انرژی منطقه‌ای و ارتقای توسعه پایدار در افغانستان و کشورهای همسایه‌اش کمک کند.
پیشنهاد می شود: افزایش تولید برق در پی بارندگی‌های اخیر در افغانستان
